نخست: فتح همدان در سال ۲۲ هـ
بیان شد که مسلمانان بعد از فتح نهاوند شهرهای حلوان و همدان را فتح کردند، اما چیزی نگذشت که اهل همدان پیمان را نقض کردند و قرار داد صلحی که با قعقاع بن عمرو بسته بودند پایمال نمودند، از این‌رو عمرسبه نعیم بن مقرن نوشت که به طرف همدان حرکت کند، نعیم نیز طبق فرمان عمرسبه طرف همدان مسیر خود را پیمود و آن دیار را محاصره نمود، اهل همدان خواهان صلح شدند و نعیم نیز پس از قبول قرار داد صلح همراه با دوازده هزار مسلمان وارد شهر شد، درحالی که دیلمیان و ساکنان آذربایجان و ری در مکانی بین همدان و قزوین با سپاه عظیمی برای رویارویی با مسلمانان تجمع نموده بودند. نعیم بن مقرن که فرمانده‌ی سپاه اسلام بود به مقابله با آنان پرداخت و جنگ سختی بین طرفین درگرفت که کمتر از جنگ نهاوند نبود. در این جنگ تعداد زیادی از مشرکین به قتل رسیدند و پادشاه دیلم نیز کشته شد و سپاه مشرکین با شکست مواجه شدند. از این‌رو می‌توان گفت که نعیم بن مقرن از میان مسلمانان نخستین کسی می‌باشد که با دیلمی‌ها جنگیده است [۱۷۳۴].
گفتنی است که نعیم خبر تجمع آنان را به عمرسرسانید و عمرسدر مدینه سخت نگران این جنگ بود که ناگهان پیک با بشارت آمد که عمر گفت: بشیری (مژده‌دهنده‌ایی)؟
گفت: نه، عروه.
و چون بار دیگر پرسید: بشیر (مژده‌دهنده) بدانست و گفت: بشیرم.
عمر گفت: فرستاده‌ی نعیم؟
گفت: فرستاده‌ی نعیم.
گفت: خبر چیست؟
گفت: بشارت فتح و ظفر و خبر را به وی گفت.
عمر ستایش خدا کرد و بگفت تا نامه را برای مردم بخواندند که خدا را ستایش کردند.
پس از آن سماک بن مخرمه و سماک بن عبید و سماک بن خرشه با فرستادگان مردم کوفه با خُمس‌ها پیش عمرسآمدند و از نسب‌شان پرسید که هر سه سماک، نسب خویش بگفتند.
عمر گفت: خدایتان مبارک بدارد، خدایا اسلام را به وسیله‌ی آن‌ها رفعت بده و آن‌ها را به اسلام تأیید کن [۱۷۳۵].
[۱۷۳۴] ترتیب وتهذیب البدایة والنهایة ص۱۶۰. [۱۷۳۵] تاریخ الطبری (۵/۱۳۴).