دوم: مشکلات اقتصادی
حکومت اسلامی در دوران عمر بن خطاب سبا مصیبت‌های بزرگی روبرو شد. البته این سنت الهی در مورد دولت‌ها است که احیانا با مشکلاتی روبرو می‌شوند. و شاید سخت‌ترین مصیبتی که خلافت عمرسبا آن مواجه گردید، خشکسالی معروف «رماده» و طاعون عمواس باشد. و اکنون می‌نشینیم پای روایت‌های تاریخی تا ببینیم که عمر بن خطاب سبا این مشکلات چگونه کنار آمد و چه نوع اسبابی را اختیار نمود و چگونه به دعا و تضرع روی آورد.
در سال ۱۸ هجری مردم در شبه جزیره‌ی عربستان با خشکسالی شدیدی روبرو شدند تا جایی که حیوانات وحشی از گرسنگی به خانه‌های مردم پناه می‌بردند و اگر گوسفندی ذبح می‌کرد در شکم آن هیچ‌گونه کثافتی نمی‌یافت. و مواشی زیادی از گرسنگی جان باختند. این سال را «عام الرماده» نامیدند چرا که با وزیدن باد فقط از زمین خاکستر بر می‌خاست. قحطی به اوج خود رسید و گرسنگی بیداد می‌کرد، بادیه نشینان به مدینه هجوم آوردند و از امیرالمؤمنین چاره جویا می‌شدند. بنابراین می‌توان گفت که بیشترین فشار این خشکسالی بر شخص خلیفه بود [۸۹۴]. و اکنون گام‌هایی را که عمر بن خطابسبرای رفع این معضل برداشته است، باهم می‌خوانیم:
[۸۹۴] فن الحکم (۶۸)، البدایة والنهایة (۷/۹۸)، تاریخ الطبری (۵/۷۵).