پنجم: بحرین
هنگامی که عمرسزمام امور مسلمین را به دست گرفت، والی بحرین، علاء بن حضرمی بود. او همچنان در زمان عمرستا سال ۱۴ هجری به کارش ادامه داد [۱۲۵۷]. علاء در جهاد با دیار فارس نقش به سزایی داشت. تا اینکه عمرساو را به خاطر لشکرکشی از راه دریا و بدون هماهنگی با خلیفه از کار برکنار کرد و او را به بصره اعزام نمود. گفتنی است که عمرسمخالف لشکرکشی از راه دریا بود. علاء با دلی ناخواسته راهی بصره شد و قبل از اینکه به مقصد برسد، درگذشت و در بحرین به خاک سپرده شد. عمرسبه جای علاء، عثمان بن ابی العاص را به عنوان فرماندار بحرین به آن ناحیه فرستاد. عثمان به جنگ با فارسی‌ها و پیشروی در آن ناحیه ادامه داد، تا اینکه به نواحی «سند» رسید. و از جانب خلیفه به عثمان دستور رسید که با هماهنگی و همکاری والی بصره، ابوموسی اشعری، به پیشروی‌های خود ادامه دهد. عثمان نیز پذیرفت و از آن پس با همکاری نیروهای تحت فرماندهی ابوموسی به جنگ با نیروهای فارس ادامه داد [۱۲۵۸].
گفتنی است که عثمان معروف به پرهیزگاری و اجتناب از حرام بود [۱۲۵۹]. عثمان دو بار از جانب عمرسبه عنوان والی بحرین تعیین گردید. یک بار در سال ۱۵ هجری که پس از آن عمرسجهت فرماندهی لشکر در نواحی بصره، به او نیاز پیدا کرد و در این فرصت «عیاش بن ابی ثور» [۱۲۶۰]را به جای او بر بحرین گمارد و دیری نگذشت که عیاش را از کار برکنار کرد و به جای او قدامه بن معظونسرا نشاند کسی که ابوهریره در رکاب او بود و امر قضاوت بحرین و برخی از امور دیگر را به عهده او داشت. در زمانی که قدامه زمام امور بحرین را به عهده داشت مردم از او راضی بودند و کارها به خوبی پیش می‌رفت تا اینکه او را متهم به شراب‌نوشی کردند و این قضیه توسط شاهدان به ثبوت رسید و عمرسمجازات اسلامی شراب‌نوشی را بر او اجراء نمود و او را از کار برکنار کرد. لازم به ذکر است که قدامه دایی عبدالله و حفصه [۱۲۶۱]بنت عمرشبود. و از اینکه عمرسبر او حد اجرا نمود، قدامه بن مظعونسبی‌نهایت نگران و خشمگین شد. بنابراین عمرسبعدها کوشید تا رضایت او را جلب نماید. برخی گفته‌اند قدامه در سال بیست هجری از کار برکنار گردید [۱۲۶۲].
پس از قدامه، صحابی معروف، ابوهریرهسبه دستور عمرسزمام بحرین را بدست گرفت. گفتنی است که ابوهریره در دوران ولایت قدامه بن مظعون پاره‌ای از مسؤلیت‌های بحرین را بر عهده گرفته بود و یکی از کسانی بود که علیه قدامه شهادت دادند که شراب نوشیده است، از این‌رو عمرسفرمان صادر نمود که قدامه عزل شود و ابوهریره ولایت بحرین را بر عهده بگیرد [۱۲۶۳]. و بعد از ایشان دوباره عثمان بن ابی العاص بر سر کار آمد و تا وفات عمرسهمچنان بر کرسی ولایت بحرین تکیه زد [۱۲۶۴].
همچنین در برخی از روایت‌ها آمده است که عثمان بن ابی العاص همزمان بر بحرین و یمامه و عمان فرمانروایی می‌کرده [۱۲۶۵]، و این بیانگر میزان ارتباط جغرافیایی میان این شهرها با یکدیگر است و به احتمال قوی در زمان عمر بن خطاب یمامه و عمان بخش‌هایی از بحرین به شمار می‌رفته‌اند.
لازم به یادآوری است که بحرین در زمان عمر بن خطابسمنبع مهم درآمدهای حاصل از خراج و جزیه و جزو مناطق پردرآمد به شمار می‌رفت و مردم آن ناحیه در پیشروی‌های نظامی مسلمانان به سوی دیار فارس و مشرق زمین نقش به سزایی داشتند [۱۲۶۶].
[۱۲۵۷] همان: (۱/۷۵). [۱۲۵۸] همان: (۱/۷۳). [۱۲۵۹] سیر أعلام النبلاء (۲/۳۷۴). [۱۲۶۰] الولایة على البلدان (۱/۷۳). [۱۲۶۱] الطبقات (۵/۵۶۰)، تاریخ المدینة (۳/۸۴۳) الولایة على البلدان (۱/۷۴). [۱۲۶۲] البدایة والنهایة (۷/۱۰۱). الولایة على البلدان (۱/۷۴). [۱۲۶۳] الولایة على البلدان (۱/۷۵). [۱۲۶۴] الولایة علی البلدان (۱/۷۵). [۱۲۶۵] تاریخ الطبری (۵/۲۳۹). [۱۲۶۶] الولایة علی البلدان (۱/۷۶).