دوازدهم: آذربایجان
نخستین فرماندار آذربایجان حذیفه بن یمان بود و پس از اینکه به مداین اعزام شد، عتبه بن فرقد سلمی به جای او تعیین گردید. و در دوران زمامداری او نامه‌هایی بین او و خلیفه رد و بدل شد از جمله هنگامی که عتبه نوعی حلوای محلی آذربایجان را برای خلیفه فرستاد، خلیفه پس از چشیدن حلوا گفت: عجب حلوای خوش‌مزه‌ای است! آن‌گاه پرسید: آیا همه‌ی مسلمانان آن ناحیه از چنین حلوایی بهره‌مند هستند؟ گفتند: خیر. عمرسحلواها را به عتبه برگردانید و به او نوشت: ای عتبه! این‌ها حاصل دست‌رنج تو و پدرت نیست. از آن‌چه که خود می‌خوری مسلمانان را نیز بخوران و از تن پروری و پوشیدن لباس‌های مشرکین و پوشیدن ابریشم پرهیز کن که رسول خدا از آن نهی کرده است [۱۳۰۵].
به هر حال عتبه تا پایان خلافت عمر بن خطاب و مدتی از خلافت عثمان به عنوان فرماندار آذربایجان ایفای وظیفه نمود. و علاوه از این‌ها عمرسوالیان متعددی در نواحی مختلف عراق و فارس داشت که برخی از آن‌ها مستقل و برخی تابع شهرهای مرکزی عراق یعنی بصره و کوفه بودند که می‌توان از والیان شهرهای موصل، حلوان و کسکر نام برد [۱۳۰۶].
[۱۳۰۵] الولایة علی البلدان (۱/۱۳۳). [۱۳۰۶] الولایة علی البلدان (۱/۱۳۳).