عمر بن خطاب رضی الله عنه - بررسی و تحلیل زندگانی خلیفه دوم

فهرست کتاب

ششم: بازتاب و نتیجه‌ی فتوحات دوران عمر بن خطابس

ششم: بازتاب و نتیجه‌ی فتوحات دوران عمر بن خطابس

۱- برچیده‌شدن حکومت فارس از صفحه‌ی روزگار و تسلیم‌ساختن امپراطوری روم و پایان‌بخشیدن به درگیری‌های خونینی که ناشی از قدرت‌طلبی رهبران این دو ابرقدرت در طول تاریخ آن زمان بود.

۲- به وجودآمدن حکومتی جهانی بر روی این کره‌ی خاکی با قلمرویی گسترده از مرزهای چین تا سرزمین مغرب و از دریای عرب تا آسیای صغیر، تحت رهبری بی‌نظیر که او خود همچون فردی از افراد رعیت است و هیچ امتیازی بر دیگران ندارد.

۳- سلطه‌ی حاکمیت الهی بر همگان با آزادی بیان و اندیشه و بدون تبعیض‌های نژادی و رنگی، بلکه همه‌ی مردم را در برابر شریعت خدا برابر دانسته و فقط ملاک برتری افراد نزد خدا، تقوا است و مردم در سایه‌ی شریعت خدا به امنیت، قدرت و وسعت زندگی و روزی دست خواهند یافت.

۴- به وجود آمدن ملتی در میان انسان‌ها به نام ملت اسلام که همه پیرامون عقیده‌ی واحد که همان توحید خداوندی و شریعت اوست گرد می‌آیند و فراتر از روابط عشیره‌ای و محاسبات زمینی می‌اندیشند. و در این امت فرماندهانی از هر رنگ و نژاد قد علم نمودند و در میان امت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار گردیدند و هیچ‌گاه از آنان عملکردی که بر جایگاه این ملت لطمه بزند، صادر نشد و آنان با هر ملتی روبرو می‌شدند نخست به آنان می‌گفتند: اگر دین ما را بپذیرید ما کتاب خدا را در میان شما می‌گذاریم تا شما به احکام آن چنگ بزنید و بدون کوچک‌ترین تعرضی به جان و مال و سرزمین شما، برمی‌گردیم [۲۰۰۲].

۵- در دنیا تمدنی ربانی، کامل، متوازن و هماهنگ پدید آمد و ملت‌های مختلف را تحت حاکمیت شریعت خدا در آورد و همه‌ی جهانیان اعم از سرخ و سفید و سیاه را برابر با قانون ربانی و احکام آن به عضویت پذیرفت و عمرفاروقسرهبر نمونه‌ی این تمدن در دوران خود و چهره‌ی شاخص یک انسان مؤمن و قوی و دانشمند و با ایمان بود که با همه‌ی امکانات و ساز و برگ نظامی‌خود به تثبیت پایه‌های شریعت و دین الهی و اعتلای پرچم حاکمیت الله همت گماشت و مردم را از تاریکی‌ها به سوی روشنایی و از عبادت بندگان و ماده به سوی عبادت الله کشاند و این فرموده‌ی الهی را به ثمر رساند:

﴿ ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ ٤١ [الحج: ۴۱].

«کسانی هستند که هرگاه در زمین ایشان را قدرت بخشیم نماز را برپای می‌دارند زکات را می‌پردازند و امر به معروف و نهی از منکر می‌نمایند و سرانجام همه‌ی کارها به خدا برمی‌گردد».

آری، فتوحات اسلامی تمدن انسان رفیعی در سایه‌ی اسلام به وجود آورد که می‌توان این تمدن را این‌گونه توصیف کرد: تمرکز فعالیت‌های یک ملت در یک زمان برای تحقق‌بخشیدن به خلافت خدا در زمین و در چارچوب نگرش اسلام به زندگی، هستی و انسان [۲۰۰۳].

[۲۰۰۲] دراسات فی عهد النبوة (شجاع) ص۳۷۰. [۲۰۰۳] الإسلام والحضارة للندوة العالمیة للشباب (۱/۹۰).