هفتم: فتح قدس در سال ۱۶ هـ
در آن زمان بر فلسطین مردی رومانی معروف به ارطبون یعنی معاون اول امپراطور حکومت می‌کرد. او مردی بی‌نهایت حیله‌گر و زرنگ و دارای لشکر بزرگی در رمله و همچنین در ایلیاء بود [۱۸۰۳].
عمرو بن عاصسنامه‌ای به امیرالمؤمنین نوشت و از او در این‌باره نظرخواهی کرد. عمرسدر جواب، سخن معروف خود را گفت که «قد رمینا أرطبون الروم بأرطبون العرب، فانظروا عما تنفرج»«ما زرنگ‌ترین فرد عرب را به جان زرنگ‌ترین فرد رومی‌انداختیم تا ببینیم چه می‌کند» [۱۸۰۴]. البته جنگ اجنادین دوم در سال ۱۵ هـ که در آن عمرو بن عاصسبر رومیان پیروز شد، زمینه را برای فتح فلسطین مهیا نموده بود [۱۸۰۵].
و در واقع عملیات فتح قدس قبل از معرکه‌ی اجنادین دوم آغاز شده بود. در آن وقت ارطبون لشکر بزرگی در ایلیا و رمله تدارک دیده و فاصله‌ی رمله تا قدس هجده فرسخ بود. هدف او از انتشار لشکریانش این بود که از پیشروی لشکر اسلام به فرماندهی عمرو بن عاص به سوی مهم‌ترین شهرهای فلسطین رمله و ایلیا (قدس) جلوگیری نماید [۱۸۰۶]. امیر رومی ایلیا (ارطبون) بعد از شکست در اجنادین با لشکر خود به اینجا پناه آورده بود [۱۸۰۷].
و اکنون مهم‌ترین مراحلی که مسلمانان در فتح قدس طی کردند به شرح زیر بیان می‌شود:
[۱۸۰۳] حروب القدس فی التاریخ الإسلامی والعربی د. یاسین سوید ص۳۵. [۱۸۰۴] تاریخ الطبری (۴/۴۳۱). [۱۸۰۵] حروب القدس فی التاریخ الإسلامی والعربی ص۳۵. [۱۸۰۶] المصدر نفسه ص۳۵، ۳۶. [۱۸۰۷] تاریخ الطبری (۴/۴۳۲).