مبحث پنجم: روزهای پایانی زندگی عمر بن خطابس
امیرالمؤمنین، عمر بن خطابسنمونه‌ی یک خلیفه‌ی عادل، مؤمن، مجاهد، پرهیزگار، نیرومند و امانت‌دار بود. او به تنهایی پایگاه محکمی برای دین و امت اسلام به شمار می‌رفت. عمرسزندگی خود را وقف خدمت به دین و عقیده و ملتی کرد که قیادت آنها را بدوش داشت. او همزمان فرمانده‌ی کل قوا، فقیه و مجتهد، قاضی دادگر، پدر مهربان رعیت، سیاستمدار باتجربه و مدیر لایقی بود. رعایت حال همگان از کوچک و بزرگ و ضعیف و قوی و فقیر و غنی را می‌نمود. ایشان با رهبری خویش، ساختمان امت را محکم و پایه‌های دولت اسلامی را تثبیت نمود و در زمان ایشان بر پیکر امپراطوری فارس بزرگ‌ترین ضربه‌ها وارد شد، و اسلام در قلمرو ایران به پیروزی‌های چشم‌گیری در قادسیه، مداین، جلولاء و نهاوند نایل گردید و از طرفی دیار شام و مصر از سلطه‌ی رومیان بیزانس درآورده شد [۲۰۰۴].
و اسلام اکثر سرزمین‌های منتهی به شبه جزیره عربی را درنوردید؛ و خود عمر بن خطابسو خلافت ایشان سد محکمی بر روی فتنه‌ها به حساب می‌آمد و در واقع شخص ایشان دروازه‌ی بسته و راه غیر قابل نفوذی بر روی فتنه‌ها و آشوب‌ها بود و در حیات ایشان فتنه‌انگیزان شهامت ابراز وجود نداشتند و اصلاً فتنه‌ای سر برنیاورد [۲۰۰۵].
[۲۰۰۴] الخلیفة الفاروق عمر بن الخطاب، العانی ص۱۵۱. [۲۰۰۵] الخلفاء الراشدون، الخالدی ص۷۷.