سوم: وبای معروف عمواس
در سال هجدهم هجری [۹۲۹]مشکل بزرگ و وحشتناکی رخ داد که عبارت از وبای معروف به عمواس بود. عمواس روستای کوچکی بین شهر قدس و رمله است که وبا از آن‌جا شروع شد و دیری نگذشت که در سرتاسر شام منتشر گردید [۹۳۰].
بهترین تعریفی که از این بیماری شده تعریفی است که ابن حجر کرده و بعد از ذکر اقوال مختلف در این باره گفته است: این بود آن‌چه در تعریف طاعون توسط اهل لغت، فقها و اطبا ارائه شده است و خلاصه اینکه طاعون نوعی ورم است که از فشار خون و احیانا از انسداد خون در عضوی پدید می‌آید و آن‌را فاسد می‌کند و اما اطلاق طاعون به دیگر بیماری‌هایی که در اثر هوای آلوده و ناسازگار پدید می‌آیند، مجازا صورت می‌گیرد و در واقع این نوع بیماریها وبا نامیده می‌شوند و وجه مشترک آن‌ها با طاعون ابتلای عموم مردم به آن‌ها و کثرت مرگ و میر در آنان است [۹۳۱]. شاید علت اصلی فرق گذاشتن بین طاعون و وبا این باشد که طبق فرموده‌ی رسول خدا ج طاعون وارد شهر مدینه نمی‌شود درحالی که این شهر از بروز وبا در آن مصون نیست و چندین بار این اتفاق در آن افتاده است [۹۳۲].
گفتنی است که طاعون بعد از آن اتفاق افتاد که جنگ‌های شدید در میان رومی‌ها و مسلمانان در گرفته و انسان‌های زیادی کشته شده و بوی تعفن کشته‌ها فضا را آلوده ساخته بود [۹۳۳].
[۹۲۹] تاریخ القضاعی ص ۲۹۴. [۹۳۰] خلاصة تاریخ ابن کثیر محمد کنعان، ص ۲۳۶. [۹۳۱] الفتح (۱۰/۱۸۰). [۹۳۲] ابوعبیده عامر بن جراح، محمد شراب، ص ۲۲۰. [۹۳۳] الخلفاء الراشدون: نجار، ص ۲۲۴.