محبت ورزیدن به عایشه لچرا؟
آدم‌های عامی فکر می‌کنند که محبت آنحضرت صنسبت به عایشه لبه خاطر زیبایی و جمالش بوده است، در حالی که این قطعاً تفکری اشتباه می‌باشد؛ زیرا در بین ازواج مطهرات حضرت زینب، جویریه و صفیه نیز زیبا بودند، طوری که تعریف زیبایی ظاهری آنها در کتاب‌های تاریخ و سیرت و احادیث موجود می‌باشد، در حالی که راجع به زیبایی عایشه جز یکی دو مورد چیزی یافت نمی‌شود. یکی از آن موارد استثنایی این است که حضرت عمر سبه حفصه لگفت: با عایشه لمپیچ که او از تو زیباتر است و محبوب آنحضرت صمی‌باشد [۱۳۳]. آنحضرت صوقتی این جمله‌ی عمر سرا شنید، تبسم فرمودند. این روایت اگر تنها بر چیزی دلالت نماید، این نکته را به اثبات می‌رساند که حضرت عایشه در قلب پیامبر صجایی از محبت داشته که سایر همسرانش از چنین محبتی برخوردار نبوده‌اند.
اما اصل در این زمینه همان است که عایشه لخود روایت نموده [۱۳۴]و در صحیح مسلم و ابوداود نیز از حضرت ابو هریره سروایت شده است که آنحضرت صفرمودند:
«تُنْكَحُ الْمَرْأَةُ لأَرْبَعٍ: لِمَالِهَا، وَلِحَسَبِهَا، وَجَمَالِهَا، وَلِدِینِهَا، فَاظْفَرْ بِذَاتِ الدِّینِ تَرِبَتْ یدَاكَ». «زن بخاطر چهار چیز، نکاح می‌شود: بخاطر مالش، نسب‌اش، زیبائی‌اش، و دینش. پس دست‌هایت، خاک آلود گردد. زن دیندار، انتخاب کن».
بنابراین از ازواج مطهرات بیشتر کسی مد نظر قرار می‌گرفت که بیشتر در خدمت دین بود.
امتیاز حضرت عایشه لنسبت به سایر ازواج مطهرات همان بلوغ علمی ایشان می‌باشد که در تمامی قضایای دینی اعم از قرآن، تفسیر، حدیث، فقه، فهم مسایل، اجتهاد و استنباط احکام برای وقایع جدید به اوج خود رسیده بود. بنابراین از همه بیشتر محبوب همسرش بود.
علامه ابن حزم در کتاب «الفصل في الـملل والاهواء والنحل» [۱۳۵]این بحث را مفصلاً و با دلیل ثابت کرده است.
در صحاح سته از ابوموسی اشعری سروایت شده که آنحضرت صفرمود: «كَمَلَ مِنَ الرِّجَالِ كَثِیرٌ وَلَمْ یكْمُلْ مِنَ النِّسَاءِ إِلاَّ آسِیةُ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ، وَمَرْیمُ بِنْتُ عِمْرَانَ، وَإِنَّ فَضْلَ عَائشَةَ عَلَى النِّسَاءِ كَفَضْلِ الثَّرِیدِ عَلَى سَائرِ الطَّعَامِ» [۱۳۶]. «مردان زیادی به کمال رسیدهآاند اما از زنان، فقط آسیه همسر فرعون و مریم دختر عمران به کمال رسیده اند. و همانا برتری عایشه بر سایر زنان مانند برتری ترید (نانی که در آبگوشت، خرد شده باشد) بر سایر غذاها ست».
از این حدیث معلوم می‌شود که دلیل این محبت و قدر و منزلت چه بوده است؟ زیبایی ظاهری یا فضل و کمال باطنی. گفتنی است که حضرت ام سلمه لدر کمالات باطنی و فضایل اخلاقی بعد از حضرت عایشه لقرار داشت، به همین خاطر آنحضرت صایشان را نیز دوست می‌داشتند هرچند که از نظر سنی پیر بودند، و همچنین حضرت خدیجه لکه در سن شصت و پنج سالگی فوت کردند، اما محبت او با چنان شدتی در قلب آنحضرت صجای گرفته بود که حضرت عایشه لنسبت به او رشک می‌برد [۱۳۷]، و پیامبر صبا وجود این‌که حلیم و صبور بودند، چه بسا به خاطر تبلیغات عایشه علیه خدیجه ناراحت می‌شدند [۱۳۸].
[۱۳۳] صحیح بخاری، کتاب النکاح، باب حب الرجل بعض نسائه‌ش ۵۲۱۸، صحیح مسلم، کتاب الطلاق ش۱۴۷۹، ترمذی، کتاب تفسیر القرآن ش۳۳۱۸ [۱۳۴] در مسند امام احمد ۶/۱۵۲ ش ۲۵۲۳۲ از حضرت عایشه (ل) گزارش شده و در آن چنین آمده: زن به خاطر سه چیز، نکاح می‌شود: بخاطر مالش، زیبائی‌اش، و دینش. پس دست‌هایت، خاک آلود گردد. زن دیندار، انتخاب کن». [۱۳۵] «الفصل فی الملل والاهواء والنحل»۳/۱۱۹-۱۱۸. [۱۳۶] صحیح بخاری، کتاب احادیث الانبیاء ش ۳۴۱۱،۳۴۳۴، کتاب المناقب ش۳۷۶۹ و کتاب الاطعمة ش۵۴۱۸، صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة ش۲۴۳۱، سنن ترمذی، کتاب الاطعمة ش۱۸۳۴ و سنن ابن ماجة، کتاب الاطعمة ش۳۲۸۰. [۱۳۷] عایشه لمیگوید:: بر هیچ یک از همسران نبی اکرم صبه اندازۀ خدیجه، رشک نبردم. او را ندیده بودم ولی رسول اکرم صبه کثرت از او یاد می‌کرد و چه بسا که گوسفندی را ذبح می‌نمود، آنرا قطعه قطعه می‌کرد و برای دوستان خدیجه می‌فرستاد. گاهی به آنحضرت ص می‌گفتم: گویا در دنیا زنی بجز خدیجه، وجود نداشته است. رسول خدا صمی‌فرمود: «إِنَّهَا كَانَتْ وَكَانَتْ، وَكَانَ لِی مِنْهَا وَلَدٌ». «فضایل زیادی داشت و من از او، فرزند دارم». [۱۳۸] صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة ش۲۴۳۵، صحیح ابن حبان ۱۵/۴۶۷ ش۷۰۰۶، الجامع الصغیر۱/۱۴۷ ش۲۱۹ انتشارات: جدة، المملکة العربیة السعودیة.