نخست: قرآن کریم
علامه بیشتر زندگی خود را در تدبر و تفکر آیات قرآن کریم بسر میبرد و این زندگی پر خیر و برکت را نتیجه همان تدبر و تفکر و یادآوریهای قرآن میدانست، او اهتمام بالغی به استنباط مسائل اساسی، فقهی، اخلاقی و سیاسی را از آیات قرآن، شرح و توضیح نکات ادبی قرآن و بررسی مباحث تاریخی آن نشان میداد، دلیل واضح بر وجود این ذوق در وجود علامه ندوی تألیفات ایشان از قبیل کتاب «ارض القرآن» و مجلدات ضخیم «سیرة النبی» به ویژه جلد چهارم و بنجم که منصب نبوت، عقائد، عبادات و اخلاقیات پیامبر را از زوایای جدیدی مورد بررسی قرار میدهند، چون آگاهی وی نسبت به زبان عربی، بلاغت، معانی و اعجاز قرآن عمیقتر و اساسیتر از بقیه آگاهیها بوده است.
بدین لحاظ متوجه میشویم که استشهاد علامه ندوی به آیات قرآن مطابق با مقتضای زمانی و مکانی نزول آیات بوده است، یعنی مطابق با معنایای که عرب برای آن کلمه استعمال کردهاند و مطابق با اصلی که عرب از دیر باز آن را بدان اصل به کار بردهاند. همانا علامه ندوی در زمینهی شناخت جایگاه و به کارگیری آیات قرآن و معرفی زمان نزول و موضوعات آنها، تلاش بینظیری را بکار برده است.
و همچنین علامه ندوی در دار المصنفین برنامهریزیهای منظمی را برای تفسیر قرآن، ارائه داده است، همانطور که برنامهای جهت نگارش موضوعات و ترتیب آیات قرآن به روش نوین در سر داشته است و معتقد بود که باید بررسی و تفسیر آیات قرآن بر مبنای رعایت اصول و مبادئ و ایمان و عقل سلیم باشد و آیاتی که مرتبط با قضایای خاصی مانند: مسائل فقهی یا عقیدتی یا سیاسی هستند باید جداگانه تفسیر شوند.