زندگانی مادر مومنان بانو عایشه رضی الله عنها

فهرست کتاب

داستان خواب عایشه‌ ل

داستان خواب عایشه‌ ل

حضرت عایشه در خواب دیده بود که در حجره او سه ماه افتاده است. او این خواب را با حضرت ابوبکر سدر میان گذاشت، ابوبکر سگفت: ای عایشه‌! اگر رؤیای شما راست باشد، در اطاق شما سه‌ نفر از بهترین مردمان کره‌ی خاکی دفن می‌گردند. پس وقتی که پیامبر گرامی صدر همین حجره دفن شدند، ابوبکر فرمود: از آن سه ماه یکی همین است و این از همه بهتر است [۳۰۸].

وقایع بعدی ثابت کردند که دو ماه دیگر صدیق اکبر و فاروق اعظمببودند، اکنون حضرت عایشه بیوه گشته‌ و چهل سال را در عالم بیوگی بسر برد، او بعد از وفات پیامبر صدر مجاورت همین مزار اقدس زندگی می‌کرد و در کنار قبر نبوی می‌خوابید، یک روز رسول اکرم صرا در خواب دید و از آن روز به بعد خوابیدن را در آنجا ترک کرد [۳۰۹]. او پیوسته‌ از آن لحظه‌ جز برای انجام مناسک حج و عمره‌ و یا زیارت یکی از خویشاوندانش هرگز از آن بقعه‌ی مبارک جدا نمی‌شد، و در کنار مزار آنحضرت صحجره‌ای را برای خود برگزیدو چنان وانمود می‌کرد که‌ تنها لاشه‌ی آنحضرت صاز او جدا شده‌ است، از این‌رو همانند زندگان از او زیارت می‌نمود.

همچنان‌که‌ تا سیزده سال یعنی تا وقتی که حضرت عمر سدر آنجا دفن نشده بود [۳۱۰]، حضرت عایشه بدون حجاب به‌ آنجا وارد می‌شد، اما بعد از تدفین حضرت عمر سبا حجاب به‌ زیارت آنان می‌رفت و چنان وانمود می‌کرد که‌ آنان در قید حیات هستند.

گفتنی است که‌ خداوندازدواج دوم را برای ازواج مطهرات ممنوع اعلام داشته‌ بود.

یکی از رؤسای عرب گفته بود: بعد از وفات پیامبر صعایشه را به‌ عقد خود درمی‌آورم [۳۱۱]. اما با توجه‌ به‌ این‌که‌ این امر بر خلاف مصالح دینی و سیاسی و بر خلاف شأن رسالت بود، خداوندفرمود:

﴿ٱلنَّبِيُّ أَوۡلَىٰ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ مِنۡ أَنفُسِهِمۡۖ وَأَزۡوَٰجُهُۥٓ أُمَّهَٰتُهُمۡ[الأحزاب: ۶]

«پیغمبر از خود مؤمنان نسبت بدانان اولویت بیشتری دارد (و اراده و خواست او در مسائل فردی و اجتماعی مؤمنان، مقدم بر اراده و خواست ایشان است) و همسران پیغمبر، مادران مؤمنان محسوبند (و باید احترام مادری آنان را از نظر به دور نداشت، و یکایک ایشان را بزرگ و ارجمند شمرد)».

و فرمود: ﴿وَمَا كَانَ لَكُمۡ أَن تُؤۡذُواْ رَسُولَ ٱللَّهِ وَلَآ أَن تَنكِحُوٓاْ أَزۡوَٰجَهُۥ مِنۢ بَعۡدِهِۦٓ أَبَدًاۚ إِنَّ ذَٰلِكُمۡ كَانَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمًا[الأحزاب: ۵۳]. «شما حق ندارید پیغمبر خدا را آزار دهید، و هرگز حق ندارید که بعد از مرگ او همسرانش را به همسری خویش درآورید. این کار در نزد خدا (گناهی نابخشودنی و) بزرگ است».

اصل بر این است با توجه‌ به‌ این‌که ازواج مطهرات برای مدتی محرم اسرار نبی اکرمصبوده‌اند و تعالیم او را فرا گرفته‌اند و سنت و به‌ ویژه‌ رفتار او در منزلش را حفظ کرده‌اند که‌ جز آنان کسی بدان آگاهی ندارد، باید بقیه زندگی خود را در راه پخش و انتشار تعلیمات و درسهای شوهر صرف نمایند و هر لمحه از زندگانی خود را در بجا آوردن این فریضه هزینه‌ کنند، زیرا آنان مادران مسلمانان هستند و مسئولیتشان تعلیم و تربیت فرزندانشان می‌باشد، و همچنین آنان مرجع نخست برای آیات و سنن و احادیثی می‌باشند که‌ در خدمت آنحضرت صحفظ نموده‌اند، از این‌رو منزل آنان همچون زیارت‌گاهی برای فرزندانشان واقع شده‌ بود.

خداوندمی‌فرماید: ﴿يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ مَن يَأۡتِ مِنكُنَّ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖ يُضَٰعَفۡ لَهَا ٱلۡعَذَابُ ضِعۡفَيۡنِۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا٣٠ ۞وَمَن يَقۡنُتۡ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا نُّؤۡتِهَآ أَجۡرَهَا مَرَّتَيۡنِ وَأَعۡتَدۡنَا لَهَا رِزۡقٗا كَرِيمٗا٣١ يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ لَسۡتُنَّ كَأَحَدٖ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِنِ ٱتَّقَيۡتُنَّۚ فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ فَيَطۡمَعَ ٱلَّذِي فِي قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ وَقُلۡنَ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا٣٢ وَقَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰۖ وَأَقِمۡنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا٣٣ وَٱذۡكُرۡنَ مَا يُتۡلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلۡحِكۡمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا٣٤[الأحزاب: ۳۰-۳۴].

«ای همسران پیغمبر! هر کدام از شما مرتکب گناه آشکاری شود (از آنجا که مفاسد گناهان شما در محیط تأثیر سوئی دارد و به شخص پیغمبر هم لطمه می‌زند) کیفر او دو برابر (دیگران) خواهد بود، و این برای خدا آسان است. ‏ و هر کس از شما در برابر خدا و پیغمبرش خضوع و اطاعت کند و کار شایسته انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم داد، و برای او (در قیامت) رزق و نعمت ارزشمندی فراهم ساخته‌ایم. ‏‏ ای همسران پیغمبر! شما (در فضل و شرف) مثل هیچ یک از زنان (عادی مردم) نیستید. اگر می‌خواهید پرهیزگار باشید (به گونه هوس‌انگیز) صدا را نرم و نازک نکنید (و با اداء و اطواری بیان ننمائید) که بیمار دلان چشم طمع به شما بدوزند. و بلکه به صورت شایسته و برازنده سخن بگوئید. (بدان گونه که مورد رضای خدا و پیغمبر او است). ‏‏ و در خانه‌های خود بمانید (و جز برای کارهائی که خدا بیرون رفتن برای انجام آنها را اجازه داده است، از خانه‌ها بیرون نروید) و همچون جاهلیت پیشین در میان مردم ظاهر نشوید و خودنمائی نکنید (و اندام و وسائل زینت خود را در معرض تماشای دیگران قرار ندهید) و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و از خدا و پیغمبرش اطاعت نمائید. خداوند قطعاً می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت (پیغمبر) دور کند و شما را کاملاً پاک سازد. ‏‏ و آیات خدا و سخنان حکمت‌انگیز (پیغمبر) را که در منازل شما خوانده می‌شود (بیاموزید و برای دیگران) یاد کنید. بی‌گمان خداوند دقیق و آگاه است».

زندگانی نهایی عایشه لهمچون تفسیری عملی برای این آیات قرآن بود.

[۳۰۸] المستدرک- حاکم ۳/۶۲ ش۴۴۰۰، مجمع الزوائد- هیثمی ۷/۱۸۵ و ۹/۳۸، الاوسط- طبرانی ۶/۲۶۶ ش۶۳۷۳ و در الکبیر ۲۳/۴۸ ش ۱۲۷، و الموطأ- امام مالک- باب ما جاء فی دفن المیت ۱/۲۳۲ ش ۵۴۸. [۳۰۹] الطبقات الکبری- ابن سعد. [۳۱۰] المستدرک- حاکم۴/۸ ش۶۷۲۱. [۳۱۱] تفسیر قرطبی ۱۴/۲۲۸، السنن الکبری- بیهقی ۷/۶۹ ش ۱۳۱۹۶.