سوم: فقه
سید ندوی از روشنفکری فقهی عجیبی برخوردار بود و چون برخوردار از ملکه شناخت زبان و آداب و لغات عربی و آگاهی فراوانی نسبت به قرآن، علوم قرآنی، حدیث پیامبر ص، ناسخ و منسوخ و توجه بیش از حد به منابع فقه و اصول و آراء و نظرات فقهاء را داشت، زمینه مناسبی جهت تحقیق و تفحص در مسایل اجتهادی و مذاهب برایش فراهم و مهیا بود، به همین خاطر می‌بینم که بر منهج و مذاهب ابی حنیفه پرورش یافت و پیوسته ملازم این منهج بود با وجود اینکه در مسایل فقهی معتقد به آزادی فکری و درباز بودن از مذهب گرایی و تقلید و تعصب برای عالم معینی بود.
علامه ندوی در تحلیلات فقهی‌اش از یک رأی محض یا از هوا و هوس یا تقلید کورکورانه پیروی نمی‌کند، بلکه از دلایل و براهین و اصولیاتی که مهمترینشان قرآن و سنت پیامبر صمی‌باشد، تبعیت می‌کند و همچنین معتقد است که دروازه اجتهاد تا روز قیامت به روی اهل اجتهاد باز است.
علامه ندوی در مقدمه کتاب «تراجم علماء اهل الحدیث» می‌فرمایند:
«من پایبند سنت پیامبر و پیرو توحید خالص هستم، سنت پیامبر را مستند خود قرار داده و معتقدم که دروازه اجتهاد به صورت دائمی بر روی مجتهدین باز می‌باشد و معتقدم که حق تنها در یکی از ائمه سلف صالح خلاصه نشده است».
و در یکی از سخنرانیهایش می‌فرماید: «یکی از مشکلات معاصرین، به وجود آمدن یک نوع جمود فکری در پیروی از نظرات و فتاوای علمای متأخرین می‌باشد که گویی از هرگونه اشتباه و لغزشی معصوم هستند و مراجعه نکردن به منابع اصلی دین (قرآن و سنت پیامبر و اجتهادات ائمه سلف) در حل کردن مسایل و مشکلات دینی و دنیوی و اعتقاد به بسته شدن دروازه اجتهاد بر روی مجتهدین است».
علامه ندوی با توجه به تغییر احوال و اوضاع و پیدایش مسائل جدید، معتقد بود که نیاز به نگارش فقهی مقارن به روشی نوین و مطابق با مسائل روز احساس می‌شود.