دو یار غار

فهرست کتاب

ابوبکر قبل از پیامبر قصد هجرت داشت

ابوبکر قبل از پیامبر قصد هجرت داشت

قزوینی در ادامۀ ایرادات خویش، قولی را از فخر رازی نقل می‌کند مبنی بر اینکه وی معتقد است: «همۀ اصحاب در آن موضع خطرناک رسول خدا را رها کردند ولی ابوبکر قصد هجرت نکرد و نخواست رسول خدا را تنها بگذارد» و آقای قزوینی، این قول فخر رازی را نقد می‌کند و می‌گوید: «ابوبکر قبل از آن قصد هجرت داشته‌اند که به وسیلۀ «ابن دغنه» برگشت داده شده و... الی آخر» که انصافاً از دید ما نیز، این قول فخر رازی از حق بدور است، پس لازم به بررسی این مورد نیست، اما دو نکتۀ لازم به ذکر وجود دارد که باید به آن پرداخته شود.

۱- هجرت در راه خدا فی نفسه ممدوح و فضیلتی بزرگ است و مهاجرین در قرآن به کررات مدح شده‌اند و ابوبکر صدیق نیز یکی از مهاجرین است و او نیز شامل این فضل و بزرگی می‌باشد و جالب است که خود قزوینی نیز معترف است که ابوبکر صدیق از ﴿وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَاست.

۲- ابوبکر صدیق بعد از اینکه از هجرت منصرف شده و به مدینه برگشتند، باز هم قصد اجرای فرمان نبی اکرم جرا داشتند، یعنی می‌خواستند به سوی یثرب هجرت کنند ولی، نبی اکرم جایشان را از این امر منع نموده و فرمودند: «عَلَى رِسْلِكَ فَإِنِّي أَرْجُو أَنْ يُؤْذَنَ لِي» [٧۴۳]یعنی: «منتظر باش؛ که من نیز امیدوارم به من اذن داده شود!» و حضرت صدیق در جواب فرمودند: «وَهَلْ تَرْجُو ذَلِكَ بِأَبِي أَنْتَ؟ قَالَ: «نَعَمْ» فَحَبَسَ أَبُو بَكْرٍ نَفْسَهُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ جلِيَصْحَبَهُ» [٧۴۴]یعنی: «پدرم فدایت باد. آیا چنین امیدی هست؟ فرمود: «بلی». پس ابوبکرسبخاطر اینکه رسول خدا جرا همراهی کند، از هجرت خودداری نمود.» و این از حقایق تاریخ است که بعضی از مؤرخین شیعه نیز به آن اشاره داشته‌اند، چنانکه سید هاشم معروف الحسنی می‌نویسد:

«و لما لم يبق في مكة الا نفر يسير من المستضعفين ومعهم النبي جوعلي وابو بكر بن أبي قحافة، وكان ابو بكر كلما أراد ان يخرج يشير عليه النبي جبالبقاء كما في كتب السيرة والتاريخ‏ ‏» [٧۴۵]

یعنی: «و در مکه جز چند تن اندک از مستضعفان کسى باقى نماند. پیامبر جو على÷و ابوبکر بن ابى قحافه نیز با آنان بودند. آنچنان که در کتاب‌هاى سیره و تاریخ آمده است هرگاه ابوبکر مى‏خواست به مدینه برود پیامبر به او دستور ماندن مى‏داد.» [٧۴۶]

و لسان الملک سپهر نیز حدیث صحیح بخاری را تائیداً نقل کرده و می‌نویسد: «بالجمله در صحیح بخارى مسطور است که: ابوبکر در حضرت رسول جعرض کرد که: گمان دارم سوى مدینه شوم. آن حضرت فرمود: به جاى باش، امید است که من نیز بدانجانب شوم.» [٧۴٧]

و این خود تائیدی بر عرایض قبلی ماست که گفتیم: حضرت صدیق به خواست نبی اکرم در این سفر همراه ایشان شده و ابوبکر صدیق منتخب نبی اکرم جبوده‌اند.

[٧۴۳] صحیح البخاری، «باب هجرة النبی و اصحابه» ج۵ ص۵۸ رقم ۳٩۰۵ [٧۴۴] صحیح البخاری، «باب هجرة النبی و اصحابه» ج۵ ص۵۸ رقم ۳٩۰۵ [٧۴۵] سیرة المصطفى نظرة جدیدة،المتن،ص:۲۴٧، هاشم معروف الحسنى_بیروت [٧۴۶] ترجمه سیرة المصطفى،ج‏۱،ص:۲٩۴، مترجم حمید ترقى جاه‏_تهران [٧۴٧] ناسخ التواریخ (زندگانى پیامبر)، سپهر،ج‏۲،ص:۶۰۲ _تهران