۱- رویای صادقانه
برای اولین مرتبه که وحی بر پیامبر اکرم ج نازل گردید، به شیوۀ رویای صادقانه بود و منظور از آن خواب زیبایی است که به انسان شرح صدر می‌دهد و روح او را پیراسته می‌کند و رشد می‌دهد و شاید حکمت اینکه خداوند برای اولین مرتبه وحی را بر پیامبرش در خواب نازل فرمود، این باشد که اگر خداوند وحی را با رویا آغاز نمی‌کرد و ناگهان فرشته به سراغ پیامبر اکرم ج می‌آمد، امکان داشت دچار نوعی اضطراب و پریشانی می‌شد و نمی‌توانست از فرشته چیزی فرا بگیرد. از این رو حکمت خداوند متعال اقتضا نمود که در ابتدا در خواب بر ایشان وحی بفرستد تا با آن خو بگیرد [۲۰۶]و رویای صالحه آن گونه که در حدیث شریف آمده است، بخشی از چهل و شش قسمت نبوت است [۲۰۷]و عده‌ای از علما از جمله بیهقی مدت رویای صادقانه راشش ماه دانسته‌اند.
باید دانست که چیزی از آیات قرآن در حال خواب بر پیامبر اکرم ج نازل نشده است؛ بلکه تمام قرآن در حال بیداری بر پیامبر اکرم ج نازل شده است و رویای صادقانه نوعی بشارت در دنیا است؛ چنانکه از پیامبر اکرم ج روایت شده که فرمود: «از بشارتها در زندگی دنیا، خواب شایسته و نیکوست که به شخص یا کسی دیگر الهام می‌گردد» [۲۰۸].
آن حضرت قبل از نزول جبرئیل در غار حرا، خوابهای زیبایی می‌دید و در حالی بیدار می‌شد که شرح صدر پیدا می‌کرد و دریچۀ قلبش به روی تمام زیبایی‌های زندگی گشوده می‌شد [۲۰۹]. تمام روایتهایی که در مورد آغاز وحی وجود دارند، بر این اجماع دارند که سرآغاز وحی بر پیامبر به وسیلۀ رویاهای صادقانه بوده است که در خواب هر چه می‌دید، عیناً در بیداری به صورت کامل تحقق می‌یافت. چنانکه عایشه لکه از فصیح‌ترین عرب‌ها بود روشنی خواب پیامبر اکرم ج را به روشنایی صبح که تاریکی شب را می‌زداید، تشبیه کرده است و این تصویری است که دنیای عرب اگر خرمن بزرگ فصاحت و بلاغت خود را غربال نماید، کلمه‌ای رساتر از این نمی‌توانند بیابند [۲۱۰].
[۲۰۶] منامات الرسول، عبدالقادر، الشیخ ابراهیم، ص ۵۷. [۲۰۷] الرویا ضوابط‌ها و تفسیرها، هشام احمصی، ص ۷. [۲۰۸] ابن ماجه، کتاب تعبیر الرویا، شماره ۳۸۹۹، حسن الاسناد. [۲۰۹] طریق النبوة و الرساله، ص ۲۲. [۲۱۰] محمد رسول الله محمد، صادق عرجون، ج ۱، ص ۲۵۴.