رهنمود سنت در رد اهل بدعت

فهرست کتاب

لفظ غیر که صفات غیرت ذات است از سلف امت نقل نشده

لفظ غیر که صفات غیرت ذات است از سلف امت نقل نشده

و اما سلف و پیشوایان گذشته مانند امام احمد و امثال او، لفظ غیری که این غیر از آن باشد بر خدا و صفات او اطلاق نکرده‌اند. پس نمی‌گویند علم خدا غیر اوست، و نمی‌گویند غیر او نیست، نمی‌گویند هو هو ولا هو غیره، زیرا جهمیه می‌گویند غیر خدا مخلوق است و کلام خدا غیر از خدا و مخلوق است، ولی در سنت ثابت است که جایز است قسم خوردن به صفات الهی مانند قسم به عزت و عظمت او با اینکه رسول خداجفرموده: «کسی که به غیر خدا قسم بخورد مشرک است» پس معلوم می‌شود که صفات او غیر او نیست و داخل در معنی غیر نمی‌شود. و هرگاه دیگری مراد باشد پس خدا مقصود نیست؛ و مسلم است که علم غیر عالم است و کلام غیر از متکلم است. و اما لفظ محتاج و افتقار چند معنی دارد، و می‌تواند به این معنی باشد که یکی از متلازمین موجود نمی‌شود مگر با دیگری، اگر چه مؤثر در یکدیگر نباشند مانند ابوت و بنوت.