اعتقاد به الله تعالی
گرچه تقریباً تمام اعراب بتپرست بودند، ولی این عقیده و باور پیوسته در دلهایشان وجود داشت که خداوند وجود دارد و او خالق تمام عالم است. این خالق اکبر را «الله» میگفتند. در قرآن مجید مذکور است:
﴿وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ ٦١﴾ [العنکبوت: ۶۱].
«و اگر از آنان (کافران) بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را مسخر کرده؟ خواهند گفت: الله. پس به کجا سرگشته و حیران میروند»؟.
﴿فَإِذَا رَكِبُواْ فِي ٱلۡفُلۡكِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ إِذَا هُمۡ يُشۡرِكُونَ ٦٥﴾ [العنکبوت: ۶۵].
«پس هرگاه سوار بر کشتی شوند خداوند را خالصانه میخوانند، پس چون خداوند آنان را (از طوفان و حوادث دریا) نجات داد و به خشکی رساند ناگهان به الله شرک میورزند».
قرآن مجید سیزده قرن پیش حقیقتی را ظاهر ساخت که امروز باستانشناسان نیز آن را تأیید کردهاند. دائرة المعارف مذاهب و اخلاق [۹۲]، قول مستشرق معروف «نولدیکه» را نقل نموده که اقتباسات آن به قرار ذیل است:
«الله» که در کتیبههای صفا «هلّه» نوشته شده جزیی از نامهای اعراب «نباتی» و سایر ساکنان قدیمی شمال سرزمین عرب بود، مانند «زید اللّهی» و... در کتیبههای «نباتی» نام «الله» به عنوان یک معبود مستقل وجود ندارد، ولی در کتیبههای «صفا» مذکور است.
میان مشرکین بعدی نام الله بینهایت عمومیت دارد. «والسن» در «لتریچر عرب قدیم» عبارات بسیاری نقل نموده که در آنها لفظ الله به عنوان یک معبود بزرگ به کار رفته است. در کتیبههای «نباتی» نام یک بت در چند جا نوشته شده که با آن لقب «الله» نیز همراه است. «والسن» چنین نتیجهگیری کرده: لقب الله که قبلاً برای معبودان مختلف به کار میرفت، در ادوار بعدی رفته رفته برای بزرگترین معبود بهطور عَلَم اختصاص یافت.
[۹۲] جلد ۱/ ۶۶۴.