برقراری نظم و امنیت اجتماعی
قبلاً ذکر شد که جامعۀ عرب بهطور کلی فاقد امنیت بود، تمام قبایل با یکدیگر درگیر بودند، حتی در ماههای حرام بهانهسازی میکردند و نامهای ماهها را تغییر داده به جنگ و جدال میپرداختند. راههای تجاری کاملاً ناامن بودند، غارت کاروانها یک امر عادی شده بود. همچنانکه متأسفانه امروز نیز بدویها کاروانها را غارت میکنند.
خداوند رسول اکرم ج را مبعوث کردند تا نه فقط با پند و اندرز، بلکه به وسیله قوۀ قهریه نیز نه تنها در تمامی سرزمین اعراب، بلکه در تمام جهان، نظم و امنیت را برقرار کنند؛ زیرا هیچ چیزی نزد خداوند از عمل خونریزی و قتل مبغوضتر نیست:
﴿مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا﴾ [المائدة: ۳۲].
«برای همین بر بنیاسرائیل مقرر کردیم که هرکس یک انسانی را به ناحق بکشد گویا تمام جهانیان را به قتل رسانده است».
﴿وَإِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُفۡسِدَ فِيهَا وَيُهۡلِكَ ٱلۡحَرۡثَ وَٱلنَّسۡلَۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَسَادَ ٢٠٥﴾ [البقرة: ۲۰۵].
«و هرگاه برمیگردد میکوشد تا در زمین فساد برپا کند و زراعت و نسل آدمی را از بین ببرد و خداوند مفسدان را دوست ندارد».
﴿إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ﴾ [المائدة: ۳۳].
«همانا کیفر آنانی که با الله و رسولش میجنگند و در زمین فساد برپا میکنند این است که به قتل برسند و یا به دار آویخته شوند و یا یک دست و یک پای آنان قطع شود و یا تبعید شوند».
در احادیث مذکور است: وقتی حضرت «عدی» (فرزند حاتم طائی) مشرّف به اسلام شد، رسول اکرم ج به او فرمودند: خداوند امر این دین را چنان کامل میکند که شتر سواری از صنعا تا حضرموت سفر میکند و در این سفر جز از خدا و یا از گرگ که گوسفندانش را بخورد از کسی دیگر بیم و هراس نخواهد داشت [۶۵۱]، این عبارت ابوداود است. در صحیح بخاری مذکور است: خداوند این امر را چنان کامل خواهد کرد که زنی از حیره حرکت میکند و به خانه کعبه آمده آن را زیارت میکند و جز خدا از کسی دیگر بیم و ترسی نخواهد داشت [۶۵۲]. حضرت «عدی» میگوید: من با چشمهایم مشاهده کردم که زنی از حیره سفر کرده به حرم آمد و از کسی ترس و هراسی نداشت. بسیاری از وقایع هستند که سیرهنگاران آنها را جزو «سرایا» میدانند، در صورتی که آنها صرفاً به منظور آزادی تجارت و برقراری نظم و امنیت عمومی بودهاند. دو سه نمونه از آنها را ذیلاً ذکر میکنیم:
[۶۵۱] باب ما لقي النبی ج وأصحابه من المشرکین بمکة. «سید سلیمان ندوی» [۶۵۲] صحیح بخاری، باب علامات النبوة.