مقدمه ابن خلدون - جلد دوم

فهرست کتاب

فصل بيستم: در اينه هرگاه شهرها درشرف ويراني باشند صنايع آن‌ها رو به زوال مي‌رود

فصل بيستم: در اينه هرگاه شهرها درشرف ويراني باشند صنايع آن‌ها رو به زوال مي‌رود

از این رو که بیان کردیم صنایع تنها هنگامی پیشرفت می‌کنند که موردنیاز مردم باشند و خواستار آن‌ها فزونی یابند (وبنابر این) هرگاه ترقیات شهری به انحطاط مبدل شود وبعلت در هم شکستن عمران و تقلیل یافتن ساکنانش در سراشیب فرتونی (بحران) واقع گردد، آنوقت تجمل خواهی و ثروت در آن نقصان خواهد یافت و مردم مانند دوران ده نشنین به همان ضروریات اکتفا خواهند کرد و در نتیجه صنایعی که از لوازم تجمل خواهی بشمار می‌رود بیرونق خواهد شد، زیرا سازنده آن‌ها درچنین شرایطی نمی‌تواند از راه آن صنایع معاش خود را تأمین کند و ناچار بسوی دیگری می‌گریزد یا میمیرد و ازوی جانشینی هم باقی نمی‌ماند و در نتیجه نشانه این گونه صنایع بکلی محو می‌شود چنانکه نقاشان و ریخته گران و زر گران ونویسندگان و استنساخ کنندگان کتب و دیگر صنعتگرانی که مانند آنان لوازم تجملی و وسایل تفننی رامی سازند از میان می‌روند و پیوسته صنایع رو بنقصان می‌رود تا آنکه بکلی مضمحل می‌گردد، و خدا آفریدگار داناست. [۲۰۲]

[۲۰۲] ﴿وَهُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ ٨١[یس: ۸۱] درچاپهای مصر و بیروت پس از این آیه افزوده شده است: « و سبحانه وتعالی»