اجماع امت در مورد خلافت ابوبکر صدیقس
اهلسنت بر این اجماع کردهاند که ابوبکرسبیش از همه سزاوار جانشینی رسولخدا جبود؛ چرا که فضیلت و پیشینهی وی بر کسی پوشیده نیست و رسول اکرم جدر دوران حیات خویش، او را بر تمام صحابه مقدم قرار دادند و امام جماعت نمودند؛ صحابهشکنه این قضیه را دریافتند و بر خلافت ابوبکرساجماع کردند و هیچ یک از آنان، با خلافت ابوبکرسمخالفت نورزید. عقیدهی ما، این است که امکان ندارد صحابهشبر گمراهی و ضلالتی، به اجماع و اتفاق نظر برسند. همهی صحابه با ابوبکرسبیعت کردند و همواره از وی اطاعت و حرفشنوی داشتند و هیچ یک از آنان در مورد خلافت ابوبکرسمخالفت نکرد. [۴۳۶]از سعید بن زید سوال شد: «کی با ابوبکرسبیعت شد؟» سعید پاسخ داد: «همان روزی که رسولخدا جوفات نمودند؛ چرا که صحابه دوست نداشتند، ماندهی آن روز را در حالی سپری کنند که در جماعت نباشند.» [۴۳۷]صحابهشو همچنین اهل سنت بر این اجماع کردهاند که ابوبکرسسزاوارترین شخص صحابه برای خلافت بوده است. [۴۳۸]اینک به برخی از اقوال علما در این زمینه میپردازیم:
الف) خطیب بغدادی/میگوید: «مهاجرین و انصار بر خلافت ابوبکر صدیقساجماع کردند و او را خلیفهی رسولخدا جنامیدند و هیچ کس دیگری را بدین نام، صدا نزدند؛ گفته شده که رسولخدا جدرمیان سیهزار مسلمان وفات نمودند؛ تمام این عده، به ابوبکرس، خلیفهی رسولخدا میگفتند و پس از رسول اکرم جابوبکر را به خلافت برگزیدند. [۴۳۹]
ب) ابوالحسن اشعری/میگوید: «خداوند متعال، مهاجران و انصار و پیشگامان مسلمان را ستوده و در موارد مختلف از آنان تعریف کرده است؛ خداوند متعال، دربارهی کسانی که در زیر درخت با رسولخدا جبیعت کردند، چنین فرموده است:
﴿ ۞لَّقَدۡ رَضِيَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ يُبَايِعُونَكَ تَحۡتَ ٱلشَّجَرَةِ ﴾[الفتح: ۱۸]
یعنی: «به تحقیق که خداوند، از مؤمنان راضی گشت بدانگاه که زیر درخت با تو بیعت کردند…».
همین کسانی که خداوند آنان را ستوده است، بر خلافت ابوبکرساجماع کردند، با او بیعت نمودند و او را خلیفهی رسولخدا جنامیدند؛ اینها، به فضیلت ابوبکرسبه خوبی آگاه بودند و او را در برخورداری از تمام ویژگیهای نیک از قبیل علم، تقوا، درستاندیشی و راهبری امت، برتر از دیگران میشناختند.» [۴۴۰]
ج) عبدالملک جوینی/میگوید: «خلافت ابوبکر صدیقسبه اجماع صحابه تحقق یافت؛ صحابهی کرامشتمام تلاششان را در حرفشنوی و اطاعت از خلیفهی پیامبر جبکار بستند… آنچه در مورد بیعت نکردن علیسدر ابتدای امر گفته شده، دروغی بیش نیست؛ بله، علیسدر سقیفه حضور نداشت و از غم وفات رسول اکرم جخلوت گزیده بود؛ اما در حضور دیدگان مردم و درمیان جمع زیادی با ابوبکرسبیعت کرد.» [۴۴۱]
د) ابوبکر باقلانی/در بحث اجماع صحابه بر خلافت ابوبکر صدیقسمیگوید: «مسلمانان، در مورد خلافت ابوبکرسو اطاعت از وی اجماع کردند و از این جهت اطاعت از ابوبکر صدیقسبر همگان لازم و واجب شد. باری ابوبکرسدر خلال خطبهای گفت: «مرا میتوانید برکنار کنید؛ چرا که من، خودم را بهترین شما نمیدانم.» علیساین گفتهی ابوبکرسرا چنین پاسخ داد: «ما، تو را عزل نمیکنیم و اصلاً چنین نمیخواهیم؛ چرا که رسولخدا جتو را برای دینمان جلو کردند؛ پس ما چگونه به تو در امر دنیایمان راضی نشویم؟» اشارهی علیسبه ماجرای امامت ابوبکرسبود که رسولخدا جبه او دستور دادند با مردم نماز بگزارد. علیسبه امارت و سرپرستی ابوبکرسدر حج اشاره کرد و آن را دلیل دیگر شایستگی ابوبکرسبرای خلافت برشمرد: «و تو را بر ما امیر فرمود…» ابوبکر صدیقسبرترین، مؤمنترین، آگاهترین و داناترین شخص امت بود.» [۴۴۲]
[۴۳۶] عقیدة اهل السنة فی الصحابة (۲/۵۵۰) [۴۳۷] أباطیل یجب أن تمحی من التاریخ از ابراهیم شعوط، ص۱۰۱ [۴۳۸] عقیدة اهل السنة و الجماعة فی الصحابة (۲/۵۵۰) [۴۳۹] تاریخ بغداد (۱۰/۱۳۰) [۴۴۰] الإبانة عن أصول الدیانة، ص۶۶ [۴۴۱] نگاه کنید به: کتاب الإرشاد، ص ۳۶۱ – روایات صحیح، بیانگر این است که علیسیک روز پس از وفات رسولخدا ج(روز سهشنبه ۱۳ ربیعالاول) با ابوبکرسبیعت نموده است.(مترجم) [۴۴۲] الإنصاف فیما یجب إعتقاده ولا یجوز الجهل به، ص۶۵