ابوبکر صدیق رضی الله عنه - بررسی و تحلیل زندگانی خلیفه اول

فهرست کتاب

۳- صاحب

۳- صاحب

لقب صاحب (یار و رفیق‌ هم‌دل) را خداوند متعال در قرآن کریم، بر ابوبکرس، نهاده‌است: ﴿ إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدۡ نَصَرَهُ ٱللَّهُ إِذۡ أَخۡرَجَهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ ٱثۡنَيۡنِ إِذۡ هُمَا فِي ٱلۡغَارِ إِذۡ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَاۖ فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَيۡهِ وَأَيَّدَهُۥ بِجُنُودٖ لَّمۡ تَرَوۡهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلسُّفۡلَىٰۗ وَكَلِمَةُ ٱللَّهِ هِيَ ٱلۡعُلۡيَاۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ٤٠ [التوبة: ۴۰]

یعنی: «اگر پیامبر را یاری نکنید، خدواند، (او را یاری می‌کند، همان‌گونه که قبلاً) او را یاری کرد؛ آن‌گاه که کافران، او را (از مکه) بیرون کردند، در حالی که او،نفر دوم از دو تن بود. هنگامی که آن دو (پیامبر و ابوبکر) در غار (ثور) بودند، (ابوبکر، ناراحت بود که مبادا به پیامبر گزندی، از سوی مشرکان برسد.) در این هنگام پیامبر، خطاب به رفیقش گفت: غم مخور که خدا با ما است. پس خداوند، آرامش خود را بر او نازل کرد (و ابوبکر در پرتو الطاف الهی، آرام گرفت.) و خداوند، پیامبرش را با سپاهیانی یاری فرمود که شما، آنان را ندیدید و سخن کافران (و شرک و توطئه‌شان درباره‌ی قتل پیامبر) را پایین کشید (و ناکام نمود) و در هر حال کلمه‌ی اللهـو سخن (و شریعت) الهی، بالا و برتر است و خداوند، باعزت و حکیم می‌باشد».

علما بر این اجماع کرده‌اند که رفیق و همراه دل‌سوز پیامبر جدر سفر هجرت، ابوبکرصدیقسبوده‌است. انسسمی‌گوید که ابوبکرسچنین‌ گفته‌است: هنگامی که در غار ثور بودیم، به پیامبر جگفتم: «اگر یکی از این مشرکان به پایین پاهایش بنگرد، حتماً ما را می‌بیند!» پیامبر جفرمودند: «مَا ظَنُّكَ یَا أَبَا بَكْرٍ بِاثْنَیْنِ اللَّهُ ثَالِثُهُمَا» [۲۸]یعنی: «ای ابوبکر! گمان تو درباره‌ی دو نفر که سومین آن‌ها، خداست، چه می‌باشد؟»

حافظ‌ ابن‌حجر/می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین مناقب و فضایل ابوبکرس، این است که خداوند در آیه ۴۰ سوره‌ی توبه، او را به صاحب و یار دل‌سوز پیامبر جیاد فرموده که بدون هیچ تردید و اختلافی، منظور از از صاحب در این آیه، ابوبکرسمی‌باشد. احادیثی که به همراهی ابوبکرسبا رسول‌خدا جدر غار دلالت می‌کند، مشهور و بسیار است و کس دیگری به این فضیلت، دست نیافته‌است. [۲۹]

[۲۸] بخاری، شماره‌ی۳۶۵۳؛ مسلم، شماره‌ی۵۳۸۱ [۲۹] الإصابة فی تمییز الصحابة (۴/۱۴۸)