۵- نقش عامر بن فهیره، خدمت‌گزار و آزادشده‌ی ابوبکر در هجرت
معمولاً خیلی از مردم، نسبت به خدمت‌کارانشان، کوتاهی می‌کنند و به آنان اهمیتی نمی‌دهند. اما دعوت‌گران و مردمان نیک، چنین رویه‌ای ندارند؛ آن‌ها، تمام تلاششان را برای هدایت و راهنمایی دیگران به‌کار می‌برند. ابوبکرسنیز خادمش عامر بن فهیرهسرا تربیت دینی نمود و نسبت به آموزش او، توجه خاصی داشت. همین کوشش ابوبکرسبرای آموزش و پرورش عامرس، او را جان‌فشانی بار آورد که حاضر بود برای اسلام و خدمت دین، از جانش بگذرد. ابوبکر صدیقسدر جریان هجرت، نقش مهمی به عامرسداد؛ عامرس، گوسفندان ابوبکر را در اطراف مکه می‌چراند و هشیارانه و بی‌آنکه بی‌تدبیری نماید، گوسفندان را به سوی غار ثور می‌برد تا پیامبر جو ابوبکرساز گوشت و شیر گوسفندان بخورند. کار دیگری که عامرسمی‌کرد، این بود که گوسفندان را به دنبال عبدالله بن ابوبکرسبه راه می‌انداخت تا رد پایی از عبدالله به‌جا نماند. این‌ها، نشانه‌ی فراست و ذکاوت عامرسدر انجام اموری است که موفقیت سفر هجرت را به دنبال داشت. [۱۶۸]
ابوبکر صدیقسبه همه آموخت که مسلمانان راستین، توجه خاصی به خدمت‌کارانشان می‌کنند و برایشان فرقی نمی‌کند که آن‌ها کجایی و چه رنگی باشند. ابوبکرسبه همه یاد داد که مسلمان، حقوق انسانی خدمت‌کارش را محترم می‌شمارد و او را آموزش اسلامی می‌دهد تا به خواست خدای متعال، خدمت‌گزار دین گردد و آن‌گونه که باید و شاید، عهده‌دار خدمت به دین و دعوت شود.
ابوبکر صدیقس، خانواده‌اش را در جریان هجرت به‌سان سربازانی در خدمت رسول‌خدا جقرار داد. این نکته، بیان‌گر توجه ویژه‌ی ابوبکرسبه مسایل هجرت و دعوت و دوراندیشی وی در این زمینه می‌باشد که شیوه‌های درست و ظرفیت‌های مختلف را در مسیر خدمت به اسلام قرار داد. ابوبکرسدر جریان دعوت به هر یک از افراد، مسؤولیت مناسب و بجایی داد و تمام شکاف‌هایی را که موجب آسیب‌پذیری دعوت می‌شد، بست و با پوششی مناسب، تمام نیازهای دعوت را برآورده کرد و بدون زیاده‌روی، به نیروهای مشخص و معدودی بسنده نمود. رسول‌خدا جتا آنجا که توانستند، اسباب و ابزار را به خدمت دعوت گرفتند تا عنایت الهی نیز همان‌گونه که انتظارش می‌رفت، با اقدامات آن حضرت جهمراه شود و هجرت را به سرمنزل مقصود برساند. [۱۶۹]
بهره‌گیری از اسباب، به عنوان امری کاملاً عادی و بلکه واجب، بدین معنا نمی‌باشد که انسان، همیشه به نتیجه‌ی مورد دل‌خواه خود دست خواهد یافت؛ چرا که بازدهی هر کاری به خواست و اراده‌ی خداوند، بستگی دارد و بی‌گمان توکل به خدا، به عنوان یکی از ابزار دست‌یابی به نتیجه، خیلی مهم و ضروری می‌باشد. رسول اکرم جنیز تمام اسباب و ابزار لازم را برای به نتیجه رساندن هجرت، در نظر گرفتند و در عین حال به خدای متعال توکل کردند و از او خواستند تا تلاششان را به نتیجه برساند. دعای آن حضرت جپذیرفته شد و تلاش و حرکت ایشان، به ثمر نشست. [۱۷۰]
[۱۶۸] تاریخ الدعوة فی عهد الخلفاء الراشدین، ص۱۱۵ [۱۶۹] أضواء علی الهجرة، نوشته‌ی توفیق محمد، ص۳۹۳-۳۹۷ [۱۷۰] من معین السیرة، ص۱۴۸