۱- عتیق
رسول اکرم ج، او را به این لقب نامیدهاند و فرمودهاند: «أَنْتَ عَتِیقُ اللهِ مِنَ النَّارِ»یعنی: «تو، عتیق الله (بندهی آزاده شدهی خدا) از آتش هستی.» ابوبکر، پس از آن عتیق نامیده شد. [۱۴]درروایت عایشهلآمده است: ابوبکرسبه حضور پیامبر خدا جرسید؛ رسول اکرم ج، به او فرمودند: «تو را خوش خبری بادکه تو، عتیق خدا از آتش هستی.» [۱۵]و از آن روز، ابوبکر به عتیق نامگذاری و ملقب شد. [۱۶]البته مورخان و تاریخنگاران، دلایل زیادی در مورد علت این لقب نگاشتهاند. برخی گفتهاند: او، بهخاطر زیبایی چهرهاش، عتیق نامیده شدهاست [۱۷]. عدهای نیز گفتهاند: نامگذاری او به عتیق، به خاطر این بوده که وی، دارای دیرینه و پیشینهی زیادی در خیر و نیکی بودهاست [۱۸]. همچنین گفته شده که نجابت و جمال سیمایش، سبب این لقبگذاری میباشد. [۱۹]البته دلیل دیگری برای نامگذاری ابوبکر به لقب عتیق آوردهاند و آن، اینکه: هیچ یک از فرزندان مادر حضرت ابوبکر، زنده نمیماند. زمانی که مادرش، او را به دنیا آورد، رو به کعبه دعا کرد: «خداوندا! این بچه، عتیق و رهایی یافتهی تو از مرگ است؛ پس او را به من ببخش و برایم زندهاش بدار.» [۲۰]به هر حال هیچ مانعی برای جمع بین همهی این دلایل، وجود ندارد؛ چرا که ابوبکر، زیباچهره و نیکنژاد بود و دیرینگی و پیشیینهی زیادی هم درخیر و نیکی داشت و بنا به اشاره و فرمودهی رسولخدا ج، عتیق الله و رهایییافته از آتش جهنم نیز میباشد. [۲۱]
[۱۴] الإحسان فی تقریب صحیح ابنحبان (۱۵/۲۸۰) اسناد این حدیث، صحیح است. [۱۵] روایت ترمذی به شمارهی۳۶۷۹ درالمناقب- السلسلة الصحیحة از آلبانی (۱۵۷۴) [۱۶] اصحاب الرسول، ازمحمود المصری(۱/۵۹) [۱۷] المعجم الکبیر از طبرانی، (۱/۵۲) [۱۸] الإصابة (۱/۱۴۶) [۱۹] المعجم الکبیر (۱/۵۳) و الإصابة (۱/۱۴۶) [۲۰] الکنی و السماء از دولابی (۱/۶) [۲۱] تاریخ الدعوة الی الإسلام فی عهد الخلفاء الراشدین، از دکتر یسری محمد هانی، ص۳۶