تأسیس و افراد برازنده:
- مؤسس این حرکت شیخ حسن البنا (۱۲۲۴- ۱۲۶۸هـ) (۱۹۰۴- ۱۹۴۹م) است، وی در قریهای از قریههای بحیرۀ مصر تولد شد، و در یک خاندان متدین نشو و نمو نمود که آثار آن در تمام زندگیاش جلوه گر بود.
- در پهلوی تعلیمات دینیاش در خانه و مسجد در مدارس حکومتی نیز درس خواند و بعدا به دارالعلوم در قاهره پیوست و در سال (۱۹۲۷م) از آنجا فارغ شد.
- در یکی از مدارس ابتدایى اسماعیلیه مدرس تعیین شد و در آنجا فعالیت دینیاش در میان مردم شروع شد، خصوصا در قهوه خانهها و در میان کارکنان کانال.
- در ماه ذو القعده ۱۳۲۷هـ / ابریل ۱۹۲۸م تهداب حرکت اخوان المسلمین گذاشته شد.
- در ۱۹۳۲م استاد حسن البنا به قاهره انتقال نمود وبا انتقال وی حرکت نیز به قاهره انتقال کرد.
- در سـال ۱۳۵۲هـ/۱۹۳۲م جریـدۀ هفـته وار (اخوان المسلمین) انتشار یافت
و مدیر آن استاد محب الدین خطیب (۱۳۰۳- ۱۳۸۹هـ) (۱۸۸۶- ۱۹۶۹م) تعیین گردید بعد از آن در سال (۱۳۵۷هـ/ ۱۹۳۸ م) «النذیر» انتشار یافت و بعد از آن در سال (۱۳۶۷هـ /۱۹۴۷م) «الشهاب» به نشر رسید... و مجلهها و جریدههای متعلق به حرکت پیهم شروع به انتشار نمود.
- در سال ۱۹۴۱م اولین هيئة تأسیسیه متشکل از صد عضو تشکیل یافت که افراد آن را خود حسن البنا انتخاب نمود.
- اخوان المسلمین در سال ۱۹۴۸م در جنگ فلسطین شرکت نمودند و با نیروی خاصی که داشتند در معرکه داخل شدند، این رویداد را استاد کامل شریف در کتاب خود «الإخوان المسلمين في حرب فلسطين» به تفصیل ذکر نموده است.
- در ۸ نومبر ۱۹۴۸م محمود فهمی نقراشی – صدراعظم مصر در آن وقت- فیصلهای را صادر نمود که طبق آن باید جماعة اخوان المسلمین منحل گردیده دارایىهایش ضبط شود و افراد برا زندۀ آن زندانی گردد.
- در دسمبر ۱۹۴۸م محمود فهمی ترور شد و اخوان المسلمین متهم به قتل آن گردید، طرفداران محمود فهمی نقراشی در جنازهاش اعلان نمودند: سر حسن البنا در مقابل سر نقراشی، همان بود که در۱۲فروری ۱۹۴۹م حسن البنا ترورکرده شد.
- در سال ۱۹۵۰م دوران وزارت نحاس آمد و مجلس دولت فیصله نمود که: امر به انحلال جماعت باطل است و دیگر اساس ندارد بنابر همین فیصله قیودات از سر راه جماعت برداشته شد.
- در سال ۱۹۵۰م استاد حسن الهضیبـی (۱۳۰۶- ۱۳۹۳هـ) (۱۸۹۱- ۱۹۷۳م)
به حیث رهبر اخوان المسلمین تعیین گردید، وی یکی از بزرگترین قاضیان مصر بود و چندین بار زندانی شده بود و در سال ۱۹۵۴م حکم اعدامش صادر شد بعدا از اعدام به حبس ابدی تخفیف یافت ولی در سال ۱۹۷۱م برای آخرین بار از زندان رهایى یافت.
- در برج اکتوبر ۱۹۵۱م روابط مصر و بریطانیا قوی گردید بنابرین اخوان المسلمین جنگهای چریکی را ضد انگلیس در کانال سویس آغاز کردند که آن را کامل شریف در کتاب «المقاومة السرية في قناة السويس» ثبت نموده است.
- در ۲۳ یولیو ۱۹۵۲م افسران مصری به سرکردگی محمد نجیب انقلاب یولیورا با همکاری اخوان المسلمین براه انداختند ولى اخوان المسلمین بعد از پیروزی انقلاب اشتراک در حکومت را ترک کردند، زیرا هدف افسران از انقلاب واضح بود [یعنی آنان حکومت اسلامی را نمیخواستند] جمال عبدالناصر ترک نمودن آنان را یکنوع دسیسه پنداشت و در میان افسران و اخوان المسلمین تنش وخصومت ایجاد شد بعدا این تنش و خصومت بالا گرفت و بحدی رسید که در سال ۱۹۵۴م حکومت به گرفتاری اخوانیها اقدام نمود وهزاران نفر آنان را تبعید کرد، حکومت دراین اقدام خود این را بهانه کرد که: اخوانیها میخواستند جمال عبد الناصر را در میدان المنشیه در اسکندریه به قتل برسانند، در همین ایام شش تن آنان اعدام کرده شد که آنان عبارتاند از: عبد القادر عوده, محمد فرغلى, یوسف طلعت، هنداوی دویر، ابراهیم الطیب، و عبد اللطیف.
- در سـال ۱۹۶۵- ۱۹۶۶م بار دیگر خصـومت و تنـش میان حکومـت و اخوان شدت گرفت و حکومت بار دیگر به گرفتاری، تعذیب و اعدام دست زد که دراین بار سه تن را اعدام نمود و آنان عبارتاند از:
۱- سید قطب (۱۳۲۴- ۱۳۸۷ هـ) ۱۹۰۶- ۱۹۶۶م) وی کسی بود که مفکر دوم بعد از حسن البنا در جماعت اخوان المسلمین و یکی از رهبران مفکورۀ جدید اسلامی شناخته میشود.
* در سال ۱۹۵۴م زندانی شد ده سال را در زندان سپری نمود و در سال ۱۹۶۴م به سفارش رئیس جمهور عراق عبد السلام عارف از حبس رها شد، لیکن دیری نگذشت که دو باره به زندان برده شد و به حکم اعدام مواجه گردید.
* وی چندین کتاب ادبی و فکری اسلامی نوشته که از آنجمله است: «العدالة الإجتماعية في الإسلام، خصائص التصور الإسلامي ومقوماته في ظلال القران، معالم في الطريق»و غیره.
۲- یوسف هواش
۳- عبد الفتاح اسماعیل.
- جماعت اخوان تا وفات عبد الناصر ۲۸/۹/۱۹۷۰م کار خویش را به طریق مخفی پیش میبرد.
- در دوران انور السادات افراد جماعت تدریجا رهایى یافتند.
- بعد از هضیبی عمر تلمسانی (۱۹۰۴- ۱۹۸۶م) رهبر جماعت تعیین گردید، مقام رهبری جماعت اخوان المسلمین با سر پرستی وی تمام دارایىهای ضبط شده خویش را که در دور عبد الناصر ضبط شده بود و همچنان همه حقوق خویش را به طور کامل درخواست نمود و رهبر جماعت افراد جماعت را به طریقی واداشت که از خصومت و درگیریها با حکومات بدور بمانند و همیشه توصیه میکرد که باید دعوت و کار خویش را به حکمت پیش برده تندروی و جانب واقع شدن را کنار بگذارند.
- بعد از أستاذ تلمسانی محمد حامد ابونصر رهبر تعیین گردید وروش استاد تلمسانی را در پیش گرفته از اسلوب وی استفاده کرد.
- تعدادی از افراد برا زنده اخوان المسلمین در خارج مصرنیز ظهور نمودند که برخی از آنها را اینجا ذکر میکنیم:
۱- شیخ محمد محمود الصواف که مؤسس و رهبر اخوان المسلمین در عراق بود، وی چندین کتاب نوشته و در نشر اسلام در افریقا نقش بارزی داشت آنهم بعد از هجرتش از عراق و استقرارش در مکۀ مکرمه سال ۱۹۵۹م.
۲- دکتور مصطفى السباعی (۱۳۳۴- ۱۳۸۴هـ) (۱۹۱۵- ۱۹۶۴م) اولین رهبر عام اخوان المسلمین در سوریا، وی دکتوری خود را سال ۱۹۴۹م از دانشکدۀ شرعیات ازهر اخذ نمود، در سال ۱۹۴۸م گروپهای اخوانی را به طرف فلسطین سوق داد و رهبری نمود، همچنان در سال ۱۹۴۹م خود را به حیث وکیل دمشق کاندید کرد، وی خیلی سخنور و خطیب ممتاز بود، سال ۱۹۵۴م دانشکده شرعیات را در دمشق تأسیس کرد وخودش اولین رئیس آن بود، وی چندین کتاب نوشته که از جمله آنها «السنة و مكانتها في التشريع الإسلامي، المرأة بين الفقه والقانون، قانون الأحوال الشخصية»وغیره میباشد.
۳- در ۱۳ رمضان ۱۳۶۴هـ مطابق ۱۹/۱۱/۱۹۴۵م جماعت اخوان المسلمین در اردن تأسیس گردید و اولین رهبر آن شیخ عبد اللطیف أبو قوره بود، سال ۱۹۴۸م وی گروپهای اخوان المسلمین را در اردن به طرف فلسطین قیادت نمود.
- در ۲۶/۱۱/۱۹۵۳م استاذ محمد عبد الرحمن متولد سال (۱۹۱۹م) ناظر عام بر اخوان المسلمین در اردن تعیین گردید و تا حالا درمنصب خود ایفاء وظیفه میکند، وی سه قطعه شهادت نامۀ علمی را دارا میباشد.