تأسیس و اشخاص بارز:
- مؤسس این حزب مهندس محمود محمد طه است که سال ۱۹۱۱م تولد شده و سال ۱۹۳۶ در ایام انگلیس، از دانشگاه خرطوم، که در آن وقت بنام «كلية الخرطوم التذكارية» یاد میشد، فارغ گردیده.
- حزب وی در ایام استعمار بریطانیا بر سودان متولد گردید و محمود بطور مستمر از ابتداء تأسیس در سال ۱۹۴۵م تا وقت مرگش به حیث رئیس حزب ایفاء وظیفه نمود.
- در ایام انگلیس زندانی شد و چند سال هم گوشه نشینی اختیار نمود و بعد از آن به افکار سیاسی خود بیرون شد، افکاری که سوی تفاهم با اسرائیل دعوت مینمود، همچنان یک تعداد نظریات دینی را ابراز نمود که خلط با نظریات شخصی بوده و هیچ یکی از علماء و ائمۀ دین بآن قول نکرده است.
- در مجادله و مناظره مهارت خاصی داشت.
- در دور اخیر زندگیاش باردیگر به زندان برده شد و اندکی بعد رهاگردید، لکن به مجرد خروجش از زندان فعالیت گرمی را، در مقابل تطبیق شریعت اسلامی در سودان، براه انداخت، و مسیحیهای جنوب را نیز ضد تطبیق شریعت بر انگیخت، همین بود که حکم اعدام وی با چهار تن از همکارانش به جرم زندیق شدن و مقابله با تطبیق شریعت اسلامی، صادر گردید.
- برایش سه روز مهلت داده شد تا توبه کند ولی توبه نکرد، و صبح روز جمعه ۲۷ ربیع الثانی ۱۴۰۵هـ مطابق به ۱۸/۱/۱۹۸۵م به دار آویخته شد و اعدام گردید، اعدام وی به پیش چشم همان چهار همکارش صورت گرفت، همکارانش عبارت بودند از:
۱- تاج الدین عبدالرزاق، (۳۵)ساله، کارگر در یکی از شرکتهای نساجی.
۲- خالد بکیر حمزه، (۲۲)ساله، طالب دانشگاه قاهره- شاخۀ خرطوم.
۳- محمد صالح بشیر، (۳۶) ساله، مستخدم در شرکت تجارتی الجزیره.
۴- عبد اللطیف عمر، (۵۱) ساله کارمند در جریدۀ الصحافة، اینها همه، بعد از دو روز توبۀ خود را اعلان نموده گردنهای خویش را از ریسمان دار نجات دادند.