٨- احکام غسل و حکم جنب
٩٤- عَنْ أبي سعيدٍ الْخُدْري رضي الله تعالى عنه قالَ: قالَ رَسُولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «الماءُ مِنَ الماءِ» رواه مُسلمٌ، وأصْلُهُ في البخاريِّ.
٩٤- ابو سعید خدری رضی الله عنه روایت میکند که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «غسل با بیرون شدن آب منی واجب میشود».
مسلم روایت کرده، و اصل آن در بخاری است.
٩٥- وعن أبي هريرة رضي الله عنه قالَ: قالَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «إذا جَلَسَ بَيْنَ شُعَبِهَا الأربعِ ثمَّ جَهَدَهَا، فقَدْ وَجَبَ الغُسْلُ». متفق عليه. وزادَ مُسْلمٌ: «وإنْ لمْ يُنْزِلْ».
٩٥- ابوهریره رضی الله عنه روایت میکند که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «هرگاه کسی بین اعضای چهارگانه[٩] همسرش قرار گرفت، سپس آمیزش نمود، غسل بر او واجب میشود». متفق علیه، و در روایت مسلم آمده: «حتی اگر انزال نشود»[١٠].
٩٦- وعن أم سلمة رضي الله عنها أن أم سليم- وهي امرأة أبي طلحة- قالت: يا رسول الله! إن الله لا يستحيي من الحق، فهل على المرأة الغسل إذا احتلمت؟ قال: «نعم إذا رأت الماء». الحدیث متفق علیه.
٩٦- از ام سلمه رضی الله عنه روایت است که ام سلیم - که زن ابوطلحه بود- گفت: ای رسول خدا! خداونداز بیان حق شرم نمیکند، آیا اگر زن احتلام شد؛ غسل بر او واجب میشود؟ فرمود: «آری، هر گاه آب (منی) ببیند». متفق علیه.
٩٧- وعن أنَسٍ رضيَ الله عنهُ قالَ: قالَ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم: في المرأةِ تَرَى في منَامِهَا ما يَرَى الرجُلُ، قالَ: «تَغْتَسِلُ». متفق عليه.
وزادَ مُسْلمٌ: فقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: وهلْ يَكُونُ هذا؟ قَالَ: «نَعَم، فَمِنْ أَيْنَ يَكُونُ الشَّبَهُ؟».
٩٧- از انس رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم در مورد زنی که هماند مرد در خواب احتلام میشود، فرمود: «غسل کند».
متفق علیه. ومسلم افزوده: آنگاه ام سلمه عرض کرد: آیا این ممکن است؟
فرمود: «آری (اگر چنین نیست) پس شباهت (بچه به مادرش) از کجاست؟»
٩٨- وعن عائشة رضي الله عنها قالتْ: كانَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم يَغْتَسِلُ مِنْ أَرْبَعٍ: مِنَ الجَنَابَةِ، ويَوْمَ الجمعةِ، ومِنَ الحِجامَةِ، ومِنْ غُسْلِ المَيِّتِ. رواهُ أبو داود وصَحّحه ابن خُزيمةَ.
٩٨- عائشه رضی الله عنها روایت میکند که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم از چهار چیز غسل میکردند: از جنابت، و روز جمعه، و از حجامت، و از شستن جنازه. ابوداوود روایت کرده است، و ابن خزیمه این روایت را صحیح دانسته است.
٩٩- وعن أبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنهُ- في قِصَّةِ ثمامةَ بن أُثالٍ عندما أسلم- وأمره النبي صلى الله عليه وآله وسلم أن يغتسل. رواه عبدُ الرَّزَّاقِ، وأصْلُهُ متفق عليه.
٩٩- از ابوهریره در داستان مسلمان شدن ثمامه بن اثال روایت است که پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم به او دستور داد غسل کند. عبد الرزاق روایت کرده است، و اصل آن متفق علیه است.
١٠٠- وعن أبي سعيد الخدْرِيِّ رضي الله عنه: أنَّ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم قال: «غُسْلُ یوم الجُمُعةِ واجب على كُلِّ مُحْتَلمٍ». أخرَجَهُ السّبعَةُ.
١٠٠- ابو سعید خدری رضی الله عنه میگوید که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «غسل روز جمعه بر هر فردی بالغ واجب است». سبعه روایت کردهاند.
١٠١- وعن سَمُرَةَ بنِ جُنْدَبٍ رضي الله عنهُ قالَ: قالَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «مَنْ تَوَضَّأَ يَوْمَ الجُمعَةِ فبهَا وَنِعْمَتْ ومَنْ اغْتَسَلَ فالْغُسْلُ أَفْضَلُ». رواه الخمْسَةُ وحسّنهُ الترمذيُّ.
١٠١- از سمره بن جندب رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «هر کس روز جمعه وضو گیرد، خوب و نیکوست، و کسی که غسل کند پس غسل بهتر است». «خمسه» روایت کرده است و ترمذی آن را حسن دانسته است.
١٠٢- وعن عليٍّ رضي الله عنه قال: كان رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم يُقرِئُنا القُران ما لم يكنْ جُنُباً. روَاهُ أحمد والخمْسة وهَذَا لَفظُ الترْمِذِيِّ وحسّنَهُ وصحّحهُ ابنُ حِبّان.
١٠٢- علی رضی الله عنه میگوید: پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم تا زمانی که جنب نبود، به ما قرآن میآموخت. احمد و «خمسه» روایت کردهاند، واین لفظ ترمذی است، وابن حبان این روایت را صحیح دانسته است.
١٠٣- وعنْ أبي سعيدٍ الخُدريِّ رضي الله عنهُ قالَ: قالَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «إذا أَتَى أَحَدُكُم أهْلَهُ ثمَّ أرادَ أنْ يَعُود فَلْيَتَوَضَأَ بَيْنَهُمَا وُضُوءاً». رواه مسلم. زادَ الْحَاكِمُ: «فإنّهُ أَنْشَطُ لِلعَوْدِ».
١٠٣- از ابو سعید خدری رضی الله عنه روایت است که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «هر گاه یکی از شما با همسرش همبستری کرد، سپس خواست دوباره همبستری کند، وضو گیرد». مسلم روایت کرده و حاکم افزوده: «چون این (وضو) فرد را برای همبستری جدید سر حال میکند».
وللأربعة عَنْ عائشة رضي الله عنهَا قالَتْ: كانَ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم يَنَامُ وهو جُنُبٌ، مِنْ غيرِ أنْ يمسَّ ماءً. وَهُو مَعْلُولٌ
در روایت «اربعه» از عائشه رضی الله عنها آمده: پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم در حال جنابت میخوابید، بدون اینکه دستی به آب بزند (بدون اینکه غسل کند، یا وضو بگیرد) و این روایت معلول است.
١٠٤- وعَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنْهَا قَالَتْ: كانَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم إذا اغْتَسَلَ مِنَ الْجَنَابَةِ يَبْدَأُ فيَغْسل يَدَيْهِ ثمَّ يُفْرِغُ بيمِينِه على شِمَالِه فيَغْسِلُ فَرْجَهُ ثمَّ يَتَوَضَّأُ ثم يأخُذُ الماءَ فَيُدْخِلُ أصابِعَهُ في أُصُولِ الشّعْرِ، ثمَّ حَفَنَ على رأسِهِ ثلاثَ حَفَناتٍ، ثمَّ أفَاضَ على سائرِ جَسَدِهِ ثمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ. متفقٌ عليه واللّفظُ لمُسلمٍ.
ولَهما مِنْ حديثِ مَيْمُونَةَ: ثُمَّ أفْرغَ على فَرْجِهِ وغَسَلَهُ بِشِمالِه، ثمَّ ضَرَبَ بها الأرْضَ. وفي رواية: فَمَسَحَها بالتّرابِ. وفي آخرهِ: ثمَّ أَتَيْتُهُ بالمنْديل فرَدَّهُ، وفيه: وجَعَلَ يَنْفُضُ الماءَ بِيَدِهِ.
١٠٤- از عائشه رضی الله عنها روایت است که گفت: هر گاه پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم غسل جنابت را بجا میآورد؛ ابتدا دستهایش را میشست و سپس با دست راست بر دست چپش آب میریخت و شرمگاهش را میشست و پس وضوی میگرفت و آب بر میداشت و انگشتانش را بین موهایش فرو میبرد، و سپس سه بار (با دست) روی سرش آب میریخت و سپس بر سایر بدنش آب میریخت، آنگاه (در آخر) پاهایش را میشست. متفق علیه و این لفظ مسلم است.
و در بخاری و مسلم حدیثی بر روایت میمونه با این الفاظ آمده است: سپس روی شرمگاهش آب میریخت و با دست چپش آن را میشست، سپس دستش را به زمین میمالید.
و در یک روایت: دستانش را به خاک مالید. و در آخر روایت آمده: آنگاه من برایش دستمالی را آوردم، پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم آن را بر گرداند. و در آن آمده: آب را با دستش (به زمین) میریخت.
١٠٥- وعن أُمِّ سَلَمَةَ رضي الله تعالى عنها قالت: قُلْتُ: يا رسول الله! إني امْرَأَةٌ أشُدُّ شَعَرَ رأسي، أَفَأَنْقُضُهُ لِغَسْلِ الجَنَابَةِ؟ وفي رواية: والحيْضَةِ؟ قالَ: «لا إنّما يكفيكِ أنْ تحثِي على رأسِك ثلاثَ حَثَيَاتٍ». رواه مسلمٌ
١٠٥- ام سلمه رضی الله عنها میگوید: عرض کردم: ای رسول خدا! من زنی هستم که موهای سرم را میبافم، آیا آنها را برای غسل جنابت باز کنم؟
و در روایتی: و برای غسل حیض؟ فرمود: «خیر کافیست که با دست سه بار بر سرت آب بریزی». مسلم روایت کرده است.
١٠٦- وعن عائشة رضي الله عنها قالتْ: قالَ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم: «إني لا أُحِلُّ المَسْجِدَ لحائض ولا جُنُبٍ». رواه أبو داود. وصحّحه ابنُ خزيمةَ.
١٠٦- عائشه رضی الله عنها روایت میکند که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «همانا من مسجد را برای حائض و جنب حلال نمیدانم». ابو داوود روایت کرده و ابن خزیمه آن را صحیح دانسته است.
١٠٧- وعنها رضي الله عنها قالت: كنتُ أغْتَسِلُ أنا ورسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم مِنْ إناءٍ واحدٍ تَخْتَلفُ أيدينا فيه من الجنابة. متفق عليه، وزاد ابنُ حِبّانَ: «وتَلْتَقي أيْدينا».
١٠٧- عائشه رضی الله عنها میگوید: من و پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم ازیک ظرف آب غسل جنابت میکردیم که با دستهایمان پاپی در آن رفت و آمد میکرد. متفق علیه، و ابن حبان افزوده: «دستهایمان با هم بر خورد میکرد».
١٠٨- وعن أبي هُريرةَ رضيَ الله عنه قال: قالَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «إنَّ تَحْتَ كلّ شعرَةٍ جنابَةً فاغسِلوا الشّعْرَ وانْقُوا الْبَشَرَ».
رواه أبو داود والترمذيُّ وضعّفاهُ. ولأحمد عن عائشة رضي الله عنها نحوه وفيه راوٍ مجهولٌ.
١٠٨- از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «همانا زیر هرمویی جنابتی است، لذا موها را بشوئید و پوست را تمیز و پاک کنید». ابوداوود و ترمذی روایت کردهاند، و آن را ضعیف دانستهاند، و احمد از عائشه به همین معنا روایت کرده است که در آن راوی مجهولی وجود دارد.
[٩] دو دست و دو پای زن، کنایه از جماع و همبستری میباشد.
[١٠] منیاش بیرون نیاید.