بلوغ المرام من أدلة الأحکام - ترجمه فارسی

٢- باب خیار (داشتن حق اختیار در قبول یا رد معامله)

٦٩٢- وعَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضي اللَّهُ عَنْهُمَا عَنْ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم قالَ: «إذَا تَبَايَعَ الرَّجُلانِ فَكُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا بالْخِيارِ ما لم يَتَفَرَّقَا وَكَانا جَميعاً أَوْ يُخْيِّرُ أَحَدُهُمَا الآخَرَ فإنْ خَيّرَ أَحَدُهُما الآخَرَ فَتَبايَعَا عَلى ذلِكَ فَقَدْ وَجَبَ البيْعُ وَإنْ تَفَرَّقا بَعْدَ أَنْ تَبايَعا وَلَمْ يَتْرُكْ واحدٌ مِنْهُمَا الْبيعَ فَقَدْ وجَبَ الْبَيْعُ» مُتّفَقٌ عَلَيْهِ، وَاللّفْظُ لمسْلمٍ.

٦٩٢- از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: «هرگاه دو نفر با هم معامله کردند تا زمانی که در مجلس باشند هر دو حق اختیار دارند، یا یکی دیگر را مخیر گردانیده باشد، اگر یکی از دو طرف معامله، دیگری را مخیر گردانید، معامله منعقد می‌شود، و اگر پس از معامله از هم جدا شدند، و هیچ یک از آن دو از معامله دست بر دار نشد، معامله منعقد شده است». متفق علیه و لفظ مسلم است.

٦٩٣- وَعَنْ عَمْرو بنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عنْ جَدِّهِ رضيَ اللَّهُ عنْهُمْا أَنّ النّبيَّ صلى الله عليه وآله وسلم قالَ: «الْبَائِعُ وَالمُبْتَاعُ بالخيار حَتى يَتَفَرَّقَا إلا أَنْ تَكونَ صَفَقَةَ خِيارٍ وَلا يحلُّ لَهُ أَنْ يُفَارقَهُ خَشْيَةَ أَنْ يَسْتَقيلَهُ». رواه الْخَمْسَةُ إلا ابن مَاجَه، ورَوَاهُ الدَّارَقُطْنيُّ وابنُ خُزَيْمةَ وابنُ الْجارُود. وَفي روَايَةِ: «حتّى يَتَفَرَّقَا عَنْ مَكانِهمَا».

٦٩٣- عمرو بن شعیب از پدرش از پدر بزرگش، از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت است که فرمود: «فروشنده و خریدار تا جدا نشدند حق اختیار دارند- مگر آنکه پایان معامله مشروط برداشتن حق اختیار تا مدت معلوم باشد- و برای هیچ یک از دو طرف معامله جایز نیست؛ از بیم فسخ معامله از طرف معامله جدا شود».

«خمسه» بجز ابن ماجه روایت کرده‌اند، و دارقطنی و ابن خزیمه و ابن جارود نیز روایت کرده‌اند، و در روایتی دیگر آمده: «تا از جایی که هستند از همدیگر جدا شوند».

٦٩٤- وَعَنْ ابنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قالَ: ذَكَرَ رَجُلٌ لِرَسولِ اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم أَنّهُ يُخدَعُ في الْبُيُوعِ فَقَالَ: «إذا بَايَعْتَ فَقُلْ لا خِلابَةَ». مُتّفقٌ عَلَيْهِ

٦٩٤- از ابن عمر رَضِی اللَّهُ عَنْهُمَا روایت است که از مردی در نزد پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم، سخن به میان آمد که در خرید وفروش فریب می‌خورد، خطاب به آن مرد فرمود: «هرگاه معامله کردی؛ بگو: مشروط بر آنکه فریبی در کار نباشد». متفق علیه.