١٧- وقف
٧٨٥- عَنْ أَبي هُريرةَ رَضيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم قالَ: «إذا مَاتَ ابنُ آدمَ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلَهُ إلا مِنْ ثَلاثٍ: صَدَقَةٍ جَاريَةٍ أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بهِ أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
٧٨٥- از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «هرگاه انسان بمیرد، عملش قطع می‌شود؛ مگر از سه چیز؛ صدقه جاریه، علمی که بوسیله آن به دیگران نفع برسد، و فرزند نیکو کاری که برایش دعا کند». مسلم روایت کرده است.
٧٨٦- وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ قالَ: أَصابَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أرضاً بخَيْبَرَ فَأَتى النّبيَ صلى الله عليه وآله وسلم يسْتَأمِرُهُ فِيهَا فَقَالَ: يَا رسولَ اللَّهِ إنِي أَصَبْتُ أَرْضاً بخَيْبَرَ لَمْ أُصبْ مالاً قَطُّ هُوَ أَنْفَسُ عِنْدي مِنْهُ فَقَالَ: «إنْ شِئْتَ حَبَسْتَ أَصْلَهَا وَتَصَدَّقْتَ بها» قالَ: فَتَصدَّقَ بها عُمَرُ: أَنَّهُ لا يُباعُ أَصْلُهَا وَلا يُورَثُ وَلا يُوهَبُ فَتَصَدَّقَ بها في الفُقَرَاءِ وفي الْقرْبى وفي الرِّقابِ وفي سبيلِ اللَّهِ وابنِ السّبيلِ والضَّيْفِ لا جُنَاحَ عَلى مَنْ وَلِيَها أَنْ يَأكُل مِنْهَا بِالْمَعْرُوفِ ويُطْعِمَ صَديقاً غَيْرَ مُتَمَوِّل مالا. مُتّفقٌ عَلَيه واللّفْظُ لمسْلِمٍ.
وفي روايةٍ للبُخاري: تَصَدَّقَ بأَصْلِهَا لا يُبَاعُ وَلا يوهبُ وُلكنْ يُنْفَقُ ثَمَرُهُ.
٧٨٦- از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که از زمین‌های خیبر، زمینی به عمر رسید، لذا نزد پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم آمد تا با ایشان مشورت کند که آن را چکار کند و عرض کرد: ای رسول خدا ! به من زمینی در خیبر رسیده است، تا به حال مالی به ارزش این به من نرسیده است. فرمود: «اگر می‌خواهی اصل آن را نگه دار، و محصولات آن را صدقه کن» گوید: عمر رضی الله عنه آن را بصورت وقفی صدقه کرد، تا اصل آن فروخته نشود، و در مال میراث قرار نگیرد، و هبه نشود. پس آن را در میان فقیران، خویشاوندان و آزاد کردن بردگان، و در راه خدا و رهگذران و مهمان صدقه کرد، و گفت: ایرادی ندارد که مسئول آن از آن بخوبی و در حد معمولی بخورد و به دوستش بدهد، اما بدون اینکه از آن برای جمع‌آوری ثروت استفاده کند. متفق علیه، و این لفظ مسلم است.
و در روایت بخاری آمده: اصل آن را صدقه کرد؛ نه فروخته شود، ونه هبه شود، و لیکن محصول آن انفاق شود.
٧٨٧- وَعَنْ أَبي هُريرة رضيَ اللَّهُ تَعَالَى عنْهُ قالَ: بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم عُمَرَ عَلى الصَّدَقةِ الحديث وَفيهِ: «وَأَمّا خَالدٌ فَقَدِ احْتَبَسَ أَدْرَاعَهُ وأَعْتَادَهُ في سَبيلِ اللَّهِ». مُتّفقٌ عَلَيْهِ.
٧٨٧- از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم، عمر را برای جمع‌آوری اموال زکات فرستاد... و در آن حدیث آمده: «اما خالد؛ اسلحه و وسایل جنگی‌اش را در راه خدا وقف کرده است». متفق علیه.