بلوغ المرام من أدلة الأحکام - ترجمه فارسی

١٣- شفعه

٧٦٠- عَنْ جابر بن عبد الله رَضيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قالَ: قضى رسُولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم بالشفْعةِ في كُلِّ ما لم يُقسمْ فإذا وَقَعَت الحُدُود وَصُرِّفَتِ الطرقُ فَلا شُفعةَ. مُتّفقٌ عَلَيْهِ، وَاللفْظُ للْبُخاريِّ.

وفي روايةِ مسْلمٍ: الشفْعَةُ في كُلِّ شِرْكٍ في أَرْضٍ أَو رَبْعٍ أَوْ حائطٍ لا يَصْلُحُ، وفي لَفْظٍ: لا يحل أنْ يَبيعَ حتى يَعْرضَ عَلى شريكه.

وَفي روايةِ الطّحاويِّ: قضى النبي صلى الله عليه وآله وسلم بالشفعةِ في كلِّ شيء. ورجالُهُ ثِقاتٌ.

٧٦٠- از جابر بن عبدالله رضی الله عنهما روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم (چنین) حکم کرد که شفعه در هر چیزی است که تقسیم نشده است، پس هرگاه، حدود مشخص گردید و راه‌ها جدا شد، پس شفعه ای نیست. متفق علیه، و این لفظ بخاری است.

و در روایت مسلم آمده: «شفعه در هر چیز شراکتی هست، در زمین، خانه، و باغ؛ درست نیست - و در روایتی دیگر: - حلال نیست؛ تا زمانی که به شریکش پیشنهاد نکرده آن را بفروشد».

در روایت طحاوی آمده: پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم به شفعه در هر چیز حکم نمود. رجال آن ثقه‌اند.

٧٦١- وعَنْ أَنَسِ بْنِ مِالكٍ رضيَ الله عَنْهُ قالَ رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم: «جَارُ الدَّار أَحَقُّ بالدارِ». رَوَاهُ النّسائي وصَحّحَه ابْنُ حِبّانَ وَلَهُ عِلّةٌ.

٧٦١- انس بن مالک رضی الله عنه می‌گوید: پیامبرخدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «همسایه‌ی خانه، به خانه مستحق تر است». نسائی روایت کرده است و ابن حبان صحیح دانسته است و علتی دارد.

٧٦٢- وَعَنْ أَبي رافعٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قالَ: قالَ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم: «الجارُ أَحقُ بصقَبِهِ». أَخْرجهُ البُخاريُّ وفيهِ قِصَّةٌ.

٧٦٢- ابو رافع رضی الله عنه می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «همسایه در حالی که شریک است (به شفعه) مستحق‌تر است» بخاری روایت کرده واین روایت قصه‌ای دارد.

٧٦٣- وعَنْ جابرٍ رَضى اللَّهُ عَنْهُ قالَ: رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم: «الجارُ أَحَق بشُفْعَةِ جارهِ يُنتظرُ بهَا وإنْ كانَ غائباً إذا كانَ طَريقُهُمَا وَاحداً».

رَواهُ أَحْمَدُ والأربعةُ ورَجاله ثقاتٌ.

٧٦٣- جابر رضی الله عنه می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «همسایه به شفعه‌ی همسایه‌اش مستحق تر است، حتی اگر همسایه حاضر نباشد، لازم است که انتظار بکشد، این در صورتی است که راه رفت آمد آن‌ها یکی باشد». احمد و أربعه روایت کرده‌اند و رجال آن ثقه‌اند.

٧٦٤- وعن ابن عُمَرَ عَنِ النّبيِّ صلى الله عليه وآله وسلم قال: «الشفعة كَحَلِّ الْعِقَال». رواهُ ابنُ مَاجَهْ والبَزَّار وزاد: «ولا شفعَةَ لِغائِبٍ». وإسْنادهُ ضَعيفٌ

٧٦٤- ابن عمر رضی الله عنهما می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: «شفعه مانند باز کردن بند زانوی شتر است». ابن ماجه و بزار روایت کرده‌اند، و بزار افزوده: «کسی که حضور ندارد؛ حق شفعه ندارد». و اسناد آن ضعیف است.