١٩- لقطه (یافته شده)
٧٩٩- عَنْ أَنَسٍ قالَ: مَرَّ النبيُّ صلى الله عليه وآله وسلم بتَمْرَةٍ في الطريقِ فَقَالَ: «لَولا أَني أَخافُ أَنْ تَكونَ مِنَ الصَّدقةِ لأكَلْتُها». مُتّفق عَلَيْهِ.
٧٩٩- انس رضی الله عنه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم از راهی می‌گذشت، خرمایی دید، فرمود: «اگر بیم آن نداشتم که از خرمای صدقه (زکات) باشد؛ آن را می‌خوردم» متفق علیه.
٨٠٠- وَعَنْ زَيْدِ بنِ خالدٍ الجُهَنيِّ قالَ: جاءَ رَجلٌ إلى النّبي صلى الله عليه وآله وسلم فَسَأَلَهُ عَنِ اللقَطَةِ فَقَالَ: «اعْرفْ عِفاصَهَا ووكاءَها ثمَّ عَرِّفْها سَنَةً فإنْ جاءَ صاحِبُها وإلا فَشَأنَكَ بها» قَالَ: فَضَالّةُ الْغَنمِ؟ قَالَ: «هيَ لك أَوْ لأخِيك أَوْ للذِّئْبِ» قال: فَضَالّةُ الإبلِ؟ قال: «مَا لَكَ وَلَها مَعَهَا سِقاؤُها وحذاؤها تَرِدُ الماءَ وتَأكلُ الشّجرَ حتى يَلقاهَا رَبُّها». مُتّفقٌ عَليْهِ.
٨٠٠- زید بن خالد جهنی رضی الله عنه می‌گوید: مردی نزد پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم آمد و از لقطه (مال یافته شده) سؤال کرد، فرمود: «ظرف و در پوش آن را به خاطر بسپار و به مدت یک سال آن را اعلان کن، اگر صاحبش آمد (آن را به صاحبش تحویل بده) در غیر این صورت، هر کاری که می‌خواهی با آن بکن» گفت: گوسفند گم شده را چه کنم؟ فرمود: «یا از توست یا از برادرت و یا از گرگ» گفت: شتر گم شده را؟ فرمود: «تو را به آن کاری نیست؛ ظرف آب و پا پوشش همراه اوست و خود را به آب می‌رساند و از برگ درختان می‌خورد، تا اینکه صاحبش آن را پیدا کند». متفق علیه.
٨٠١- وَعَنْهُ رَضيَ اللَّهُ عَنْهُ قالَ: قالَ رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم: «من آوى ضالّةً فَهُو ضالٌّ ما لم يُعرِّفْها». رَوَاهُ مُسْلم.
٨٠١- و از او (زید بن خالد) روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «کسی که مال گم شده ای را نگه داری کند، تا زمانی که آن را اعلان نکرده است، خودش گمراه است». مسلم روایت کرده است.
٨٠٢- وعَنْ عِياضِ بْنِ حِمارٍ رضي اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم: «مَنْ وَجَدَ لُقَطَةً فَلْيُشْهِدْ ذَوَيْ عَدْلٍ وَلْيَحْفَظْ عِفاصَهَا ووكَاءَهَا ثمَّ لا يَكْتُمُ وَلا يُغَيِّبُ فإن جَاءَ رَبُّهَا فَهُو أَحَقُّ بها وإلا فهُو مالُ الله يؤتِيهِ مَنْ يَشَاءُ».
رَوَاهُ أَحْمدُ والأرْبَعَةُ إلا التّرْمذي وَصَحّحَه ابْنُ خُزيمةَ وابنُ الجارُودَ وابن حِبَّان.
٨٠٢- از عیاض بن حمار رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «کسی که گمشده ای را یافت؛ باید دو نفر عادل را گواه بگیرد، و ظرف ودر پوش آن را به خاطر بسپارد، و کتمان و پنهان نکند، و اگر صاحب آن آمد؛ پس او به آن مستحق تر است، در غیر این صورت مال خدا است، به هرکس که بخواهد می‌دهد». اربعه بجز ترمذی روایت کرده‌اند و ابن خزیمه و ابن جارود و ابن حبان صحیح دانسته‌اند.
٨٠٣- وَعَنْ عَبْدِ الرَّحْمن بنِ عُثمانَ التَّيْمِيِّ رضي الله عَنْهُ: أَن النّبيَّ صلى الله عليه وآله وسلم نهى عَنْ لُقَطةِ الحاجِّ. رَواهُ مسلم.
٨٠٣- از عبدالرحمن بن عثمان تیمی رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم از برداشتن اشیای گم شده حجاج منع فرمود. مسلم روایت کرده است.
٨٠٤- وَعَنِ المِقْدامِ بنِ مَعْدِ يكرب رضي اللَّهُ عَنْهُ قالَ: قال رسول اللَّهِ صلى الله عليه وآله وسلم: «أَلا لا يحلُّ ذُو نابٍ مِنَ السِّباعِ وَلا الحمَارُ الأهْلي وَلا اللّقَطَةُ مِنْ مَالِ مُعاهَدٍ إلا أنْ يَسْتَغْني عَنْها». رَواهُ أَبو داود.
٨٠٤- از مقدام بن معدیکرب رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: «آگاه باشید که هیچ حیوان درنده ای حلال نیست؛ و گوشت الاغ و (برداشتن) گم شده مال فرد ذمی [٣١] حلال نیست؛ مگر چیزی بی‌ارزشی باشد که به آن نیازی نداشته باشند». ابوداود روایت کرده است.
[٣١] یعنی: کسانی از اهل کتاب که به حکومت اسلامی پناهنده هستند.