١- باب زکات فطر
٥٠٥- عَن ابن عُمر رضي اللَّهُ عَنْهُما قال: فرض رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم زكاة الفطر صاعاً مِنْ تَمْر أَوْ صَاعاً من شعير على الْعبد والحُرِّ والذَّكر والأنْثى والصَّغير والكبير من المسلمين وأَمر بها أَنْ تُؤدَّى قَبْلَ خُرُوج النّاس إلى الصلاة. مُتفَقٌ عَلَيهِ. ولابن عدي مِنْ وَجْه آخر والدارقطني بإسناد ضعيف: «أَغْنُوهُمْ عن الطوافِ في هذا اليوم».
٥٠٥- ابن عمر رضی الله عنهما مىگوید: رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم زکات فطر را یک صاع خرما یا یک صاع جو، بر افراد مسلمان؛ برده و آزاد، مرد وزن، کوچک، بزرگ؛ فرض نمود و دستور داد که قبل از بیرون رفتن براى نماز پرداخت شود.
متفق علیه در روایت ابن عدى و دارقطنى بااسناد ضعیف آمده: «فقیران را در این روز از اینکه (براى پیدا کردن لقمه ى نانى) در کوچه وخیابان بگردند؛ بى نیاز کنید».
٥٠٦- وعنْ أَبي سعيدٍ الْخدريِّ رضي اللَّهُ عنهُ قال: كُنّا نُعطيها في زمن النّبيِّ صلى الله عليه وآله وسلم صاعاً منْ طعام أو صاعاً من تمرٍ أوْ صاعاً منْ شعيرٍ أو صاعاً من زبيبٍ. متفقٌ عَلَيه. وفي روايةٍ: «أوْ صاعاً من أَقط».
قال أَبُو سعيد: أَمّا أَنا فلا أَزالُ أُخْرجُهُ كما كنتُ أُخرجه في زمن رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم. ولأبي داودَ: لا أخرجُ أَبداً إلا صاعاً.
٥٠٦- ابو سعید خدرى رضی اللَّهُ عنهُ مىگوید: ما فطریه را در زمان پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم یک صاع طعام یا یک صاع خرما یا یک صاع جو یا یک صاع کشمش مىدادیم. متفق علیه. در روایتى دیگر آمده: «یا یک صاع کشک».
ابو سعید گفت: من تا هنوز به همان گونه که در زمان رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم مىپرداختم، میپردازهم. ودر روایت ابو داود آمده: «همیشه یک صاع میدهم».
٥٠٧- وعن ابن عبّاس رضي الله عنهما قال: فرض رسولُ الله صلى الله عليه وآله وسلم زكاة الفطر طُهْرةً للصائم منَ اللّغو والرّفث وطُعْمةً للمساكين فَمَنْ أَدَّاها قبلَ الصَّلاة فهيَ زكاةٌ مَقْبُولةٌ ومَنْ أَدَّاها بَعْد الصَّلاة فَهي صَدقةٌ مَن الصَّدقات. رواهُ أَبُو داود وابن ماجَهُ وَصحّحه الحاكم.
٥٠٧- ابن عباس رضى الله عنهما میگوید: رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم زکات فطر پاک کردن روزه دار را از سخنان لغو و نادرستى که گفته وبراى اینکه افراد مسکین غذایى باشد، فرض نمود، لذا هر کس آن را قبل از نماز (عید) پرداخت کند؛ زکاتى است که مورد قبول واقع شده، وهر کس بعد از نماز بدهد، یکى از صدقات بشمار مىرود. ابو داود وابن ماجه روایت کردهاند و حاکم صحیح دانسته است.