نخست: اصول سیاست مالی عثمانس
عثمان در نامه‌هایی که به والیان، کارگزاران خراج و عامه مردم نوشت، راه و روش حکومت خویش وسیاستهای کلّی آن‌را اعلام نمود که ما در مباحث مربوطه به طور مفصّل به آن‌ها پرداختیم؛ به طور کلّی، این سیاست‌ها بر مبادی و اصول زیر بنیان گذاشته شده بود:
• اجرای سیاست‌های کلّی شریعت در امور مالی و اقتصادی
• متضرّر نشدن مالیات دهندگان
• گرفتن مالیات از صاحبان مال و ثروت
• پرداخت حق و سهم مردم از بیت‌المال
• گرفتن جزیه از اهل ذمه و اجتناب از ظلم و ستم نسبت به آنان و ضایع شدن حقوقشان
• امانت‌دار و وفادار بودن کارگزاران دولت
• پیشگیری از هر نوع انحراف در جامعه که به دلیل رفاه و ثروت، امکان بروز آن وجود دارد. [۳۹۰]
حال به طور مفصل، به هر یک از این اصول و مبادی می‌پردازیم:
[۳۹۰] قطب ابراهیم، السیاسة المالیّة لعثمان، ۶۱.