هفدهم: پرس‌وجو از احوال و اوضاع مردم
ذی‌النورین مردی بود مهربان و رئوف که در مقام خلافت، همیشه جویای احوال مردم و مشکلات آنان می‌شد، در مورد آنانی‌که نزد ایشان حضور نداشتند سؤال می‌نمودند و به حضار و همراهان خویش محبّت می‌ورزیدند. امام احمد از موسی بن طلحه روایت می‌کند که روزی به مسجد رفتم، دیدم عثمان بر منبر نشسته و از مردم احوال و وضعیت معیشتشان را سؤال می‌کند. [۳۸۳]
همچنین ابن سعد از او روایت می‌کند که روز جمعه، عثمان، دو لباس زرد بر تن کرده و عازم مسجد شد، چون بر منبر نشست، مؤذن اذان گفت، سپس ایشان به پرس‌وجو از احوال مردم و مسافران و بیماران آنان پرداخت. [۳۸۴]
عثمان به امور مردم اهتمام می‌ورزید و به همین خاطر با آنان و بویژه نیازمندان ارتباط داشت. او از بدو تولد نوزادان، برای آنان سهمی از بیت‌المال درنظر می‌گرفتند و به والدین آنان پرداخت می‌شد. [۳۸۵]
عروه بن زبیر در این خصوص چنین روایت می‌کند: من دوران خلافت عثمان را درک کردم، در آن زمان همه‌ی مسلمانان از بیت‌المال، صاحب سهمی بودند که به آنان داده می‌شد. [۳۸۶]
[۳۸۳] فضائل الصحابة (حدیث ۸۱۲). [۳۸۴] طبقات ابن سعد (۳/۵۹). [۳۸۵] تحقیق مواقف الصحابه من الفتنة (۱/۳۹۶). [۳۸۶] المصنّف فی الحدیث، ابن شیبة (۳/۱۰۲۳).