عثمان بن عفان رضی الله عنه - بررسی و تحلیل زندگانی خلیفه سوم

فهرست کتاب

نهم: اولین اختلافاتی که میان سپاهیان کوفه و شام پیش آمد

نهم: اولین اختلافاتی که میان سپاهیان کوفه و شام پیش آمد

چون عبدالرحمن بن ربیعه به قتل رسید سعید بن عاص، سلمان بن ربیعه را به فرماندهی جبهه مسلمانان در آن منطقه منصوب نمود. عثمان نیز جهت تقویت سپاهیان اسلام، لشکری از شام به فرماندهی حبیب بن مسلمه را بدانجا گسیل داشت. با حضور آن دو فرمانده در آن ناحیه، رقابت میان آن دو بر سر فرماندهی کل سپاهیان و نیز امارت آن منطقه آغاز شد، شامیان، تهدید به قتل سلمان نمودند و در مقابل کوفیان نیز حبیب را به قتل و حبس تهدید نمودند و هشدار دادند که در صورت مخالفت شامیان با نظر آنان، جنگی سخت میانشان روی خواهد داد. مردی کوفی بنام أوس و مغراء، نیز در ابیاتی این نزاع و اختلاف را چنین بازگو می‌کند:

إن تَضرِبوا سلمانَ نَضرِب حبیبَکم
و إن ترحلوا نحوَ ابنِ عَفَّانَ نَرحَلُ
و إن تُقسِطُوا فالثَّغرُ ثَغرُ أَمیرنا
و هذا أمیرٌ فی الکتائب مُقبِلُ
و نحن وُلاةُ الثغر کنّا حُماتَه
لیالی نَرمی کلَّ ثَغرٍ و نُنَکِلُ [۶۳۱]

(ای مردمان شام! بدانید اگر سلمان ما را بکشید ما نیز حبیب شما را خواهیم کشت. اگر به شکایت، نزد عثمان شوید ما نیز از شما نزد او شکایت خواهیم نمود. اگر اهل انصاف باشید می‌دانید که این مناطق، حیطه‌ی قلمرو امیر ماست که همراه سپاهیانش به جنگ با دشمن پرداخته است. ما صاحبان سرزمین‌هایی هستیم که شب و روز از آن‌ها دفاع نمودیم و در آن‌جا به نبرد و کارزار با دشمنان پرداختیم).

اما مسلمانان با عنایت و لطف خداوند و حضور صحابه‌ای چون حذیفه بن یمانسکه در سه جنگ بزرگ آن منطقه حضور داشت، توانستند این فتنه و اختلاف را کنار بگذارند. [۶۳۲]

[۶۳۱] تاریخ طبری (۵/۳۱۱) و البدایة و النهایة (۷/۱۶۶). [۶۳۲] تاریخ طبری (۵/۳۱۱).