زادگاه امام:
روایات در مورد زادگاه امام اختلاف دارند، مشهورترین آنها روایتی است که میگوید: در غزه به دنیا آمده، روایت دیگر عسقلان و روایت دیگر یمن را ترجیح میدهد.
ابن ابی حاتم از عمرو بن سواد نقل میکند که شافعی /فرموده: من در عسقلان به دنیا آمده ام و وقتی دو ساله شدم مادرم مرا به مکه برد [۱۲].
بیهقی با سندش از محمد بن عبدالله بن عبدالحکم نقل میکند و میگوید: از امام شافعی /شنیدم که میفرمود: در غزه به دنیا آمدم و مادرم مرا به عسقلان برد [۱۳].
ابن ابی حاکم در باره زادگاه امام روایت دیگری دارد که برادر زادهاش از عبدالله بن وهب نقل میکند: از محمد بن ادریس شافعی/شنیدم که میفرمود: در یمن به دنیا آمدم، مادرم از ترس جان و فراموش کردن نسبم مرا به مکه برد در حالی که یازده سالم داشت [۱۴].
بیهقی روایت را اینگونه جمع میکند: بعد از ذکر همه روایات میگوید: روایت غزه از همه روایت صحیحتر است و احتمال دارد هدف امام در روایات دیگر، سکونت گرفتن بعضی از قبائل یمن در غزه باشد. سپس میگوید: آنچه مدلول روایات دیگر است این است که امام در غزه به دنیا آمده سپس به عسقلان و مکه کوچ کرده است [۱۵].
ابن حجر /میگوید: میان روایات اختلافی وجود ندارد چون در آن دوران عسقلان و غزه نزدیک هم بودند و غزه یکی از روستاهای تابع عسقلان بوده است پس اگر امام میفرماید: در غزه به دنیا آمده ام، هدفش روستای غزه است و اگر میفرماید: در عسقلان به دنیا آمدهام منظورش شهر عسقلان است.
می گوید: آنچه روایات را با هم جمع میکند این است که امام شافعی /در غزه به دنیا آمده و در سن دو سالگی مادرش او را به حجاز پیش پدرانش میبرد چون آنها از قبیله ازد اهل یمن بودند، سپس مادرش در سن ده سالگی او را به مکه برد تا نسبش را فراموش نکند [۱۶].
می توان با این نظریه میان روایات توافق ایجاد نمود.
[۱۲] آداب شافعی /۲۲ [۱۳] مناقب بیهقی ۲/۷۱ [۱۴] آداب شافعی /۲۱ [۱۵] مناقب ۱/۷۵ [۱۶] توالی التأسیس ۵۱