روش امام شافعی در اثبات عقیده

فهرست کتاب

بحث دوم : هدف از آفرینش انسان و جن

بحث دوم : هدف از آفرینش انسان و جن

خداوند متعال می‌فرماید: وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦[الذاریات: ۵۶]. «و جن و انس را نیافریدم جز براى آنکه مرا بپرستند». شافعی دراین باره می‌گوید: خداوند مخلوقات را برای عبادت وبندگی آفریده است. درجایی دیگر می‌گوید: خداوند برای تثبیت و تقویت قلب پیامبر در برابر آزارهای مشرکان آیاتی را فرود آورده و می‌فرماید:﴿ وَلَقَدۡ نَعۡلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدۡرُكَ بِمَا يَقُولُونَ ٩٧ فَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ وَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ ٩٨[الحجر: ۹۷-۹۸]. «و قطعا مى‏دانیم که سینه تو از آنچه مى‏گویند تنگ مى‏شود. پس با ستایش پروردگارت تسبیح‌گوى و از سجده‏کنندگان باش...» تا آخر سوره. پس خداوند ابلاغ دعوت به ایشان و پرستش خود را در آیات متعددی بر پیامبر واجب نموده ولی جنگ و پیکار و قطع ارتباط با آنان را با آنان واجب نکرده است [۴۸۳]. و همچنین سوره کافرون را بر ایشان نازل کرد که:﴿ قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ ١ لَآ أَعۡبُدُ مَا تَعۡبُدُونَ ٢[الکافرون: ۱-۲]. «بگو اى کافران! آنچه مى‏پرستید نمى‏پرستم».

از سخنان شافعی چنین برمی‌آید که به باور ایشان هدف از آفرینش انسان و جن و گسیل داشتن پیامبران، تنها خدا را پرستش نمودن است.

شافعی در تفسیر آیه﴿أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى ٣٦[القیامة: ۳۶]. «آیا انسان گمان مى‏کند بیهوده آفریده شده است»، می‌گوید: تا آنجا که من اطلاع دارم همه مفسرین واژه "سُدی" را برای کسی بکار برده‌اند که هیچ دستوری به وی داده نشود [۴۸۴].

[۴۸۳] الام ۴/۱۵۹ و طبقات السبکی ۲/۱۳۶. [۴۸۴] الرسالة ۲۵.