روش امام شافعی در اثبات عقیده

فهرست کتاب

بحث دوم: عقیده امام در مورد اسماء

بحث دوم: عقیده امام در مورد اسماء

اهل سنت و جماعت اتفاق دارند که خداوند دارای صفاتی است که خودش را بدان نام نهاده است و بنا بر آیه ۱۸۰ سوره اعراف همه اسماء خدا حسنی هستند:

﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَا[الأعراف: ۱۸۰]. «براى خدا، نامهاى نیک است؛ خدا را به آن (نامها) بخوانید».

ابن قیم می‌فرماید: اسماء خداوند دال بر صفات کمال ایشان هستند که هر کدام از آنها از صفاتی درست شده‌اند، بدین علت به حسنی معروف هستند چون اگر الفاظ بدون معنی باشند حسنی نیستند و بر مدح و کمال دلالت نمی‌کنند.....

دوباره می‌فرماید: همانطور که اسمی از اسماء خدا و صفتی که از آن درست شده به دلالت مطابقه دال بر ذات هستند، با دو دلالت التزام و تضمن دیگر هم بر چیزهای دیگر دلالت می‌کنند یعنی با دلالت تضمن بر همان صفت دلالت می‌کند و با دلالت التزام بر صفت دیگر مثلاً صفت سمیع با دلالت مطابقه تنها بر ذات خدا دلالت می‌کند و با دلالت تضمن بر صفت سمع و با دلالت التزام بر صفت حیات دلالت می‌کند چون شنوای بدون حیات وجود ندارد. صفات دیگر خداوند هم بر همین منوال هستند [۶۴۳].

بدین علت خداوند به ما فرمان داده که با این اسماء دعا کنیم و از خدا چیزی بخواهیم و به ما هشدار داده که با اسماء از دلالت اسماء منحرف و رو گردان نشویم.

[۶۴۳] تهذیب مدارج السالکین ۳۷.