بحث دوم: حکم ترک عمدی نماز.
ابن القیم/در اینباره می‌گوید: همه مسلمانان بر این امر اتفاق نظر دارند که ترک عمدی نماز واجب از بزرگترین گناهان کبیره محسوب شده و گناهش نزد خداوند متعال بزرگتر از قتل، دزدی، زنا و شراب خواری است، و اینکه در دنیا و آخرت گرفتار مجازات وخشم بى‌امان الهی خواهد شد.
ولی پیرامون کشتن، چگونگی اجرای آن وکافر بودنش باهم اختلاف نظر دارند: سفیان بن سعید ثوری، ابوعمرواوزاعی، عبدالله بن مبارک، حمادبن زید، وکیع بن جراح، مالک بن انس، محمدبن ادریس شافعی، احمدبن حنبل، اسحاق بن راهویه و پیروانشان معتقدند: باید کشته شود.
در مقابل بزرگانی همچون: ابن شهاب زهری، سعیدبن مسیب، عمربن عبدالعزیز، ابوحنیفه، داود بن علی و مزنی براین باورند که: مجازات وی زندان ابدی است و یا راه توبه را در پیش گرفته وآزاد می‌گردد ولی کشته نمی‌شود [۴۱۳]. سپس به ارائه دلایل طرفین می‌پردازد.
آنگاه درمیان آنهایی که قائل به قتلش هستند اختلاف نظر وجود دارد که آیا همانند قاتل، مشرک محارب وزناکار محسوب شده وکشتنش حد به شمار می‌آید؟ و یا بخاطر مرتد بودنش مجازات قتل علیه وی به اجرا درمی آید وگناه ترک نماز نیز بسان شرک از عموم گناهان کبیره استثنا شده وموجب خروج صاحبش از دایره دین می‌گردد؟ در اینجا دودیدگاه وجود دارد:
دیدگاه نخست: علمایی همچون: امام احمد، سعیدبن جبیر، عامرشعبی، ابراهیم نخعی، ابوعمرو، اوزاعی، ایوب سختیانی، عبدالله بن مبارک، اسحاق بن راهویه، عبدالملک بن حبیب (از فقهای مالکی مذهب)، یکی از دو رای مذهب شافعی، (به نقل ازطحاوی [۴۱۴]) و بنابه گفته ابن حزم [۴۱۵]عمربن خطاب، معاذبن جبل، عبدالرحمن بن عوف ابوهریره و افرادی دیگر ازمیان صحابه، ترک کننده عامدانه نماز را تکفیر و قتلش را لازم دانسته‌اند و معتقدند بخاطر مرتد بودنش کشته می‌شود [۴۱۶].
امام محمد بن نصرمروزی /می‌گوید: ما در این کتاب دلایلی از قرآن و سنت درباره جایگاه و منزلت نماز، پاداش آن، تهدید و عقوبت ترک کننده‌اش و تفاوت نماز با سایر اعمال را ذکر کرده‌ایم. در ادامه می‌گوید: سپس به احادیث روایت شده از پیامبرصپیرامون کافر شدن صاحبش و جواز قتال مانعین اقامه آن پرداختیم و پس همه آنها موضعگیریهای وارده از طرف یاران بزرگوار پیامبر را برشمردیم که میان ایشان اختلافی دراین زمینه رخ نداده است [۴۱۷].
این گروه دلایلی از کتاب، سنت و اجماع صحابه را مستند خویش قرار داده‌اند، و اینک به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
[۴۱۳] کتاب الصلاةابن القیم۱۶ـ۱۵، المغنی ابن قدامه۳/۳۵۱، المجموع نووی۳/۱۳، المحلی ابن حزم۲/۲۴۲، نیل الاوطار۱/۳۶۹وشرح السنة۲/۱۸۰. [۴۱۴] مشکل الاثارطحاوی۴/۲۲۸. [۴۱۵] الصلاةابن القیم/۳۳. [۴۱۶] الصلاة /۳۳، الترغیب والترهیب منذری۱/۳۹۳، المغنی ابن قدامه۳/۳۵۱ـ۳۵۹ والمحلی۲/۲۴۲. [۴۱۷] تعظیم قدر الصلاة ۲/۹۲۵.