زیارت گورستان
امام شافعی /می‌فرماید:
زیارت گورستان مشکلی ندارد.
با سند خودش از ابی‌سعید خدری روایت می‌کند که رسول خدا صفرموده: «نهیتکم عن زیارة القبور فزورها ولا تقولوا هجرا» [۵۲۴]«من قبلاً شما را از زیارت قبور نهی کردم اما اکنون آنها را زیارت کنید و سخن بد و ناهنجار نگوید».
امام می‌فرماید: اما نزد قبر باید سخن زشت مانند دعا و داد و فریاد کشیدن گفته نشود. بلکه هنگام زیارت برای میت طلب استغفار کن و قلبت را صیقل بده به یاد قیامت بیفت چون چنین چیزهای مکروه نیستند [۵۲۵].
این دیدگاه امام بود در مورد زیارت قبور که آنرا جایز می‌دانست و معتقد است که نهی با این حدیث نسخ شده اما علت زیارت را معین می‌فرماید که به نفع میت است چون برای او دعا خوانده می‌شود و طلب استغفار می‌کنند همانگونه که در حدیث روایت شده.
و مصلحت زیارت کننده در صیقل دادن قلب و یاد قیامت است پس اگر کسی برای گریه و داد و فغان یا چیز دیگری که توده مردم هنگام زیارت قبرهای که نزد آنها به اولیا یا قطب معروف است از میت دعا می‌خواهند و زیارتش را تبرک می‌دانند بى‌گمان چنین چیزی مخالف شریعت اسلام است و زیارت کننده را از دائره دین مبین اسلام به در می‌کند.
فرزانگان دین زیارت را به سه بخش تقسیم کرده‌اند [۵۲۶]:
۱ـ زیارت شرعی و سنت، زیارتی است که در احادیث وارد شده و تنها برای یادآوری قیامت و طلب استغفار برای میت صورت می‌گیرد.
۲ـ زیارت بدعت، زیارتی است که هدف زائران عبادت و پرستش کردن نزد قبور می‌باشد چون به عظمت و ارزش آنجا اعتقاد دارند.
۳ـ زیارت شرک آلود، زیارتی است که هدف زائران دعا خواستن از میت و تبرک جستن به قبرو طلب شفاعت و برطرف کردن مشکلات و نارحتیها از صاحب قبر می‌باشد.
زیارات سه گانه نسبت به مرد است اما در مورد زن بر اساس حدیث صحیح رسول اکرمصحرام است چون پیامبرصمی‌فرماید «لعن الله زورات القبور» [۵۲۷]«نفرین خدا بر زنانی باد که به زیارت می‌روند».
حدیث سابق که به زیارت اذن می‌داد با این حدیث تناقصی ندارد و با این حدیث هم، حدیث سابق نسخ نمی‌شود چون حدیث سابق خطابش عام است ولی این حدیث تنها زنان را مورد خطاب قرار می‌دهد پس خاص است و همیشه خاص مقدم بر عام می‌باشد.
بعضی در تعلیل نهی زیارت زنان گفته‌اند: معمولاً زنان داد و گریه و فغان به راه می‌اندازند و موجب فتنه هم می‌شوند چون با گریه میت را اذیت می‌کنند و با صدا و صورت مردان را دچار فتنه می‌نمایند اگر زیارت برای آنها ظنی باشد چون حرامی به بار می‌آورد و نمی‌توان گریه و فغان انها را تحدید کرد یا برای نوعی زیارت حکم جواز صادر نمود و تفاوتی به وجود آورد نظر به سد ذریعه حکم به تحریم آن می‌شود چون یکی از اصول شریعت این است که اگر حکمت مخفی یا آشکار باشد حکم به ظن تعلق می‌گیرد.
همانطور که نگاه کردن به زینتهای پوشیده و خلوت با نامحرم حرام است چون موجب فتنه می‌شوند.
و ضمناً در زیارت زنان مصلحتی دیده نمی‌شود که این مفسده را خنثی کند چون در زیارت زنان تنها دعا کردن برای میت و پند گرفتن از واقعه است، هر دو هدف در خانه هم یافتنی هستند.
همه ما حادثه‌های فراوانی مانند ناله و زاری و پاره کردن یقه و بلند کردن صدا و اختلاط با مردان را از زنان دیده‌ایم که هر کدام تنهایی برای صدور حکم، تحریم کافی هستند چه رسد به طلب دعا از میت و تبرک جستن وکارهای شرک آلود دیگر.
روشن شد که حکم به تحریم زیارت زنان قوی‌ترین و صواب‌ترین دیدگاها است والله اعلم.
[۵۲۴] مالک در موطا ۲/۴۸۵ و مسلم ۲ /۶۷۲ از برید روایت کرده‌اند و احمد ۳/۶۳ از ابی‌سعید خدری روایت فرموده [۵۲۵] الام ۱/۲۷۸ [۵۲۶] تیسر العزیز الحمید ۳۳۸ [۵۲۷] امام احمد ۲/۳۳۷ و ترمذی شماره ۱۰۵۶ و ابن ماجه شماره ۱۵۷۶ از ابی‌هریره حدیث را روایت کرده‌اند و ترمذی می‌فرماید: حدیث حسن و صحیح است و شواهدی از حدیث حسان از امام احمد ۳/۴۴۲ و ابن ماجه ۱۵۷۴ و ابی‌داود شماره ۳۲۳۶ دارد.