روش امام شافعی در اثبات عقیده

ترجیح اقول:

روشن است که رقیه خواستن از دیگران منافی توحید و توکل کامل است همانگونه که حدیث هفتاد هزار به آن اشاره فرمود، بنابراین، بر مسلمان لازم است که خودش برای خودش دعا بخواند و رقیه کند و اگر به دیگران نیاز داشت باید شرائط لازم را رعایت کند هر چند باز هم مکروه است.

اگر چنین کاری نزد مسلمانان مکروه باشد پیش اهل کتاب قطعاً مکروه شدت می‌گیرد و شاید حکم حرام به خود بگیرد، هرچند شرائط لازم هم به تحقق بپیوندند، اما اگر شرائط به جا نیامد پیش مسلمان و غیرمسلمان حرام است.

چیزی که بر مکروه بودن افسونگری نزد اهل کتاب دلالت می‌کند هر چند حائز شرائط هم باشد، حدیث زینب از ابن مسعود است که می‌فرماید: اگر عبدالله از جایی برمی‌گشت و به پشت در می‌رسید شروع می‌کرد به سرفه کردن و تف آنداختن تا مرا در حالی مشاهده نکند که دوست ندارد، تا اینکه روزی آمد و شروع کرد به سرفه کردن و وارد شد، اما در آن وقت پیر زن یهودی برای رقیه کردن بیماری پوستیم آنجا بود.

او را زیر تختخواب پنهان کردم.

عبدالله کنارم نشست و وچشمش به نخی که بر گردنم آویخته بودم افتاد.

گفت: این چیست؟

گفتم: نخی است برای رقیه.

عبدالله آنرا گرفت و پاره کرد، سپس گفت: خانواده عبدالله از شرک بى‌نیاز هستند، از رسول خدا صشنیدم که می‌فرمود: رقیه و تمیمه و تولة [۵۹۵](جادو) شرک هستند.

گفتم: چرا چنین می‌گوید، آخر من چشمم درد می‌کرد زن یهودی پیش من آمد و برایم رقیه گرفت، چشمم خوب شد و دیگر درد ندارد.

گفت: این کار شیطان است، اول آنرا به درد می‌آورد تا تو افسون بگیری اگر گرفتی دست برمی‌دارد و تو هم می‌گوید: افسون مرا خوب کرد. هنگام درد آن دعا را بخوانید کافی، که رسول خدا صمی‌فرماید: «أذهب البأس رب الناس واشف الشافی لا شفاء الا شفاؤك شفاء لا یغادر سقمـاً» [۵۹۶].

«ای پروردگار مردم درد را ببر، تو شفا دهنده هستی مرا شفا بده، هیچ شفا دهند‌ای جز تو نیست، شفائی که هیچ دردی را جا نمی‌گذارد».

این حدیث بر کراهت ابن مسعود از رقیه یهودی دلالت می‌کند، ایشان نپرسید آیا با کلام خدا افسون می‌کند یا نه بلکه مطلقاً آنرا حرام قلمداد فرمود.

لازم است بدانیم قیاس مشرکین و کاهنان و شعبده بازان بر اهل کتاب جائز نیست چون اهل کتاب، کتاب دارند که دستور خدا است و هنوز هم پیش آنها است هرچند تحریف هم شده. اما کاهنان و ساحران و امثال آنها از مشرکین بیشتر رقیه‌هایشان بر سحر و جادو و به کارگیری جن بنا شده، و چنین چیزی اصلاً درست نیست، در باب سحر و ساحر حکم آنرا بیان کردیم.

[۵۹۵] چیزی از سحر و جادو که زن را نزد مرد محبوب می‌سازد. [۵۹۶] احمد در مسندش ۱/۳۸۱ و ابو داود شماره ۳۸۸۳ و ابن ماجه ۳۵۳ و حاکم در مستدرک ۴/۴۱۷ حدیث را روایت کرده‌اند البانی هم آنرا تصحیح کرده صحیح الجامع شماره ۱۶۲۸. صاحب نهج الحدیث در تخریج احادیث تیسیر العزیز الحمید در مورد این حدیث می‌گوید: اسنادش حسن است. نگاه ۵۹.