وفات امام شافعی
امام شافعی /در آخرین لحظات زندگیش در مصر مشغول نشر علم و تصنیف کتاب بود به گونه‌ای سرگرم تدریس و تألیف بود که سلامتی امام را به خطر انداخت و به بیماری بواسیر مبتلا شد که موجب خون ریزی شدیدی شد، اما امام باز هم از کار و تلاش خود دست بردار نمی‌شود و آنرا بر سلامتی خود ترجیح می‌داد. این وضعیت ادامه یافت تا در آخر رجب سال ۲۰۴ هجری مرگ به استقبال امام آمد و روح پر فتوحش با همه تلاش و کوششی که در راه علم و معرفت انجام داده بود به بارگاه حق شتافت و با جهان عمل وداع نمود به دیار پاداش شتافت [۴۶].
مزنی می‌گوید: در بیماری مرگ امام شافعی به عیادت او رفتم، خطاب بدو گفتم: استاد در چه حالی هستی؟
گفت: در حالتی هستم که دنیا را جا می‌گذارم و از دوستانم جدا می‌شوم و شراب مرگ را می‌نوشم و به سوی خدا می‌شتابم و اعمال بد خود را می‌بینم، سوگند به خدا نمی‌دانم آیا به سوی بهشت می‌روم و خوش حال می‌شوم ؟ یا به سوی آتش در راهم و عذاب می‌چشم؟
سپس به آسمان نگاه کرد و این شعر را زمزمه می‌نمود: الیك اله الخلق ارفــــع رغبـــــــتیوان کنت یاذا الـمـــن والجـود مجرمــــاًولـمـا قسی قلبي وضاقت مذاهـــــبیوجعلت الرجا منی لعفوك سلمــــــاًتعاظمنی ذنبی فلمـا قرنتــــــــهبعفوك ربي کان عفوك اعظمـــاًوما زلت ذا عفوعن الذنب لـم تزلتجود وتعفو منة وتکرمــــــــــافلولا لـم یصمد لابلیس عابـــــــدفکیف وقد أغوی صفیـــك آدمــافان تعف عنی تعف عن متمـــــردظلوم غشوم ما یزایــل ماثمـــــــاوان تنتقم منی فلست بآیــــــــسولو أدخلت نفسی بجرمی جهنمــافجرمی عظیم من قدیم وحــــادثو عفوك یاذا العفو اعلی واجسمـا [۴۷] ای خداوند مخلوقات امیدم را به سوی تو بلند می‌کنم ای صاحب نعمت و بخشش هر چند که مجرم هم باشم.
وقتی که قلبم سیاه شود و دریچه‌ها برایم تنگ گشتند امید را برای عفوت نردبانی قرار دادم.
وقتی گناهانم را بزرگ شمردم و آنها را با عفو و بخشش تو مقایسه کردم متوجه شودم که عفو تو بزرگ‌تر است.
تو مدام گناهان را می‌بخشایی و همیشه از روی منت و تکریم بخشش و عفو داری.
اگر هیچ عابدی به شیطان سر گرم نمی‌شود پس چرا منتخب تو، یعنی آدم را گمراه کرد.
اگر مرا ببخشی در حقیقت تجاوز گری را بخشیده‌ای، انسانی که ظالم و ستمگر و همیشه در گناه است.
و اگر از من انتقام بگیری، هرگز مأیوس نمی‌شوم هر چند مرا به خاطر گناهانم به جهنم بیندازی.
گناهان قدیم و تازه‌ی من بزرگ هستند اما ای صاحب عفو و بخشش، بخششت بزرگ‌تر و فراگیر‌تر است.
خداوند رحمت واسع و فراگیر خودش را شامل حال امام شافعی گرداند.
[۴۶] مصدر سابق ۱/ ۲۹۱ [۴۷] مناقب بیهقی ۲/۲۹۳