شرایط صحت و پذیرش حدیث از منظر امام شافعی
ایشان /می‌فرمایند: یک نفر از من خواست حداقل شرایطی را که باید در حدیثی وجود داشته باشد تا بتوان بدان استدلال کرد، برایش توضیح دهم، در پاسخ گفتم: حدیث مقبول حدیثی است که زنجیره راو یان، یکی پس از دیگری آن را روایت کرده تا به شخص پیامبر خداصو یا به فردی پایین‌تر از ایشان می‌رسد، و استناد به حدیث آحاد جایز نیست مگر اینکه دارای شرایط زیر باشد:
باید راوی مورد اعتماد در دین وصادق وراستگو بوده، آنچه را روایت می‌کند فهمیده باشد و آگاه از معانی الفاظ حدیث باشد و همچنین بایستی حدیث را با همان الفاظ وعباراتی نقل کند که شنیده نه اینکه خودش قالب ریزی وجملات جدیدی اختراع کرده و تعابیر اصلی را تغییر دهد، چون اگر چنین کند ودر عین حال از مفهوم ومدلولش آگاه نباشد شاید حلالی را به حرام تغییر دهد ولی اگر همان نصوص و واژه‌ها را بکار برد احتمال مزبور منتفی است، و بالاخره اگر حدیث را از حفظ روایت می‌کند باید حافظ و اهل دقت بوده و دچار فراموش کاری نشده باشد و اگر هم از روی کتابی روایتش می‌نماید کتاب را حفظ کرده و از آن آگاهی کامل داشته باشد.
هرگاه محدثان معتبر و اهل حفظ حدیث وی را نقل کرده بودند باید با روایت ایشان سازگاری داشته باشد، نباید اهل تزویر ودروغ پردازی بوده و چیزی را که از کسی نشنیده به دروغ به وی نسبت ندهد و یا چیزی را از پیامبر خدا نقل نماید که راو یان مورد اعتماد خلاف آن را روایت کره باشند، و به همین ترتیب باید راو یان پیش از وی نیز چنان باشند تا حدیث مروی به پیامبرصیا فرد پایین‌تر از ایشان منتهی می‌گردد، زیرا هرکدام از آنها تایید کننده حدیثی است که روایت کرده و به عنوان شاهد و تصدیق‌کننده فرد پایین‌تر از خودش نیز محسوب می‌گردد و لذا باید ویژگیهای مزبور در یکایک راو یان وجود داشته باشد [۱۸۷].
شرایطی که امام شافعی بدانها اشاره نموده همان اصول وضوابطی است که دانشمندان ومتخصصان دانش حدیث آنها را در نظر گرفته‌اند و عبارتند از:
۱ ـ متصل بودن سند حدیث.
۲ ـ عدالت راویان.
۳ ـ باید راوی اهل حفظ و دقت باشد.
۴ ـ باید حدیث جزو احادیث شاذ یعنی مخالف روایت راوی معتبرتر از خودش نباشد.
۵ ـ باید فاقد علت آسیب رسان باشد [۱۸۸].
شرایط مزبور به طور پراکنده در سخنان شافعی وجود دارد که بیانگر دانش و اطلاع سرشار ایشان از علم حدیث می‌باشد و لذا نوشته‌هایش را مملو از ارائه دلایل بر اثبات حجیت سنت و رد مخالفان آن نموده است.
[۱۸۷] علامه احمد شاکر /در ارزیابی سخنان شافعی می‌گوید: شبیه همین بیانات را در کتاب "اختلاف الحدیث" که در حاشیه جلد هفتم "الام ۲/۳۸" چاپ شده وهمچنین در کتاب "جماع العلم" ، مطالعه نمایید. وی در ادامه می‌گوید: هرکس سخنان ایشان را دریابد به این نتیجه می‌رسد که وی به قواعد صحیح دانش حدیث اشاره کرده و پرده از روی آنها برداشته است، وهمچنین می‌فهمد که شافعی تواناترین پشتیبان حدیث به شمار می‌آید که در راستای لزوم عمل به احادیث استدلال کرده و در برابر مخالفان حدیث به مقابله برخواسته است، مردمان مکه چه قدر راست گفته‌اند که ایشان را "ناصرالحدیث" نامیده‌اند.الرسالة ۳۶۹. [۱۸۸] اختصار علوم الحدیث ۱۰، تدریب الراوی ۲۲ و لمحات فی اصول الحدیث ۱۱.