خوابهای الهامی
با وجود این مادیتی که در وجود فروید و جامعه‌ای که او را دربرگرفته و داشت می‌جوشید، اگر او منکر همه معنویات گردد، امری طبیعی خواهد بود. او در نظریه‌اش درباره تعبیر خواب، تا آخرین نقطه پیش می‌رود و هر حقیقتی را که از چهارچوب‌زمینی، بلکه از چارچوب وجود انسان در جلوه بسیار محدودش خارج باشد، انکار می‌نماید.
او بطور جدی چیزی را که ما به‌نام «خوابهای الهامی» (رویای صادقه) می‌نامیم انکار می‌کند، زیرا این فکر بر پایه «روح»و براساس رابطه این روح با عالمی بزرگتر و جهان مجهول غیب، بنیان‌گذاری شده و اینهاــ به نظر او همه خرافه‌اند که‌افراد ساده به آن ایمان می‌آورند و شایسته مقام و کرامت دانشمندان نیست، ناگزیر درباره طریقه رمزی تعبیر خواب‌می‌گوید که این یک روش خرافی است، ولی کار او در این تصریح پراهمیت عجیب است:
او در دو صفحه پشت سر هم از یک کتاب، نخست می‌گوید: «تعبیر خواب با روش رمزی (مانند تعبیر خواب معروف‌فرعون) تطبیق آن جز در شرایط محدودی امکان ندارد» [٢٧] آنگاه در صفحه بعد، در این خصوص می‌گوید: «که آن یک‌روش خرافی است» [٢٨].
اگر او به سخن اول، یعنی محدودیت در تطبیق اکتفا می‌نمود، کسی در این باره با او نزاع و گفتگو نمی‌کرد. زیرا شکی‌نیست که اکثریت قریب به اتّفاق خوابهای مردم همان‌طوری که فروید به حق در این‌باره تفسیر می‌کند، نفسانیاتی‌حاکی از واپس زدگیها است، ولی گذشته از این، عده کمی از خوابها باقی می‌ماند که نمی‌توان آنها را بر این پایه تفسیرنمود و بدون زحمت و پیچیدگی نمی‌توان آن را جز بر پایه اعتراف به رابطه مخفی و دقیق میان این فرد موجود وهستی بزرگ و غیب مجهول، تفسیر و تعبیر نمود.
اینجا دو حقیقت اساسی در این میدان وجود دارد: نخست اینکه کمی عدد این‌گونه خوابها وجود آن را نفی نمی‌کند. ومجوز این هم نمی‌شود که از حساب دورانداخته شوند، حتی کسانی که دارای شدیدترین عقاید روحی هستند، نمی‌گویند که همه خوابهای مردم از نوع خوابهای الهامی است، بلکه گفته‌اند انسان فقط درحال صفای روح وشفافیت نفس، یعنی حالتی که می‌تواند حجاب‌ها را پاره کند و با «مجهول» اتصال برقرار نماید، چنین خوابهایی‌می‌بیند.
ولی یک نمونه از این خوابها، برای اثبات این حقیقت روانی جاویدان کافی است. چگونه؟ در حالتی که این نوع خواب‌منحصر در یکی نیست، بلکه صدها و هزاران نمونه آن، وجود دارد و پیش‌آمدهای شخصی بسیاری از مردم گواه آن‌است.
[٢٧]- از کتاب تفسیر الاحلام صفحه ١٠٨.
[٢٨]- از کتاب تفسیر الاحلام صفحه ١١٢.