خلفای راشدین در قلمرو نظم و نثر فارسی

فهرست کتاب

۴- در ستایش عثمان بن عفّان

۴- در ستایش عثمان بن عفّان

۱- در تاریخ اسلام، شرم و حیای عثمان ذوالنورُین [۳۱۱]خلیفه سوم ارزش ویژه‌ای دارد و از خدمات شایسته این خلیفه، جمع کردن قرآن مجید است. که از تعدّد قرائت‌ها و لهجه‌ها صرف نظر کرد و به یک قرائت اکتفا نمود: تو ای مُقری [۳۱۲]مگر خود را نگویی کاهل قرآنم

که از گوهر نه‫ای آگه که مرد صوت و الحانی
‬‬‬‬‬‬‬ برهنه تا نشد قرآن ز پردۀ حرف پیش تو
ترا گر جان بُوَد عمری نگویم کاهل قرآنی
به اخماس و به اعشار و به ادغام و امالت [۳۱۳]کی؟
ترا رهبر بُوَد قرآن بسوی سرّ یزدانی
رسن دادت ز قرآن تا ز چاه تن برون آئی
که فرمودت رسن بازی ز راه دیو نفسانی؟ !
بدین جمعی که عثمان کرد بهر بندگی حق را
تو زین چون خواجگی جوئی بگو کو شرم عثمانی

‬‬‬‬‬‬ (قصائد/۶۸۵)

عثمان، قرآن را برای بندگی حق جمع کرد ولی تو از قرآن خواجگی، امارت دنیا جویی، پس شرم و حیای عثمانی کجاست؟!

۲- از ویژگی‌های زندگی عثمان عبادت و شب بیداری اوست:

پارسایی کو که در محراب و مصحف [۳۱۴]‌بی‌گناه
تا ز غوغا سوزش شمشیر چون عثمان کشد

‬‬‬‬‬‬ (قصائد/۸۵۹)

بالاخره در این راه جان داد و بگفته استاد ابوالأعلی مودودی برای دفاع ز خود، از لشکریان اسلام استفاده نکرد [۳۱۵].

۳- عثمان اهل حلم و شرم و دارای چشم و دل بیدار است:

ور دَرِ عثمان گرفتی شرم کو و حلم کو؟
دیدۀ روشن ز دین و سینه بیدار کو؟

‬‬‬‬‬‬ (قصائد/۵۷۳)

یک جهان بوبکر و عثمان و علی بینم همی
آن حیا و حلم و عدل و صدق آن هر چار کو؟

‬‬‬‬‬‬ (قصائد/۵۷۳)

[۳۱۱] ذوالنورین: صاحب دو نور یعنی ازدواج با دو دختر پیامبر ص یکی پس از دیگری. [۳۱۲] مقری: قرآن خوان. [۳۱۳] اصطلاحات علم تجوید قرآن هستند. [۳۱۴] مصحف: قرآن. [۳۱۵] خلافت و ملوکیّت / ابوالاعلی مودودی.