۵- واکنش عمر به هنگام دیدن قصری در راه شام
تمدن به معنی ساختن کاخ‌های بلند و ساختمان‌های باشکوه و ترویج و اشاعه اشرافیّت و سرمایه‌داری بی‌بند و بار که حاصل خون ستمدیدگان و رنجبران می‌باشد، نیست بلکه جامعه‌ای متمدّن و پیشرفته است که فاصله طبقاتی در آن به حدّاقل برسد و مردم از حقوق طبیعی و الهی یکسان برخوردار باشند، البتّه کار و فعالیّت شرط لازم و کافی جامعه پیشرفته می‌باشد:
«نَظَرَ عُمَرُ سفی طَریقِ الشّامِ، إلی صَرحٍ قَد بُنِیَ بالجَصِّ وَالآجُرِ فَكبَّرَ وَقالَ: ما كنتُ أَظُنُ أَن یكونَ فی هذهِ الأُمَّةِ مَن بَنی بُنیانَ هامانَ وَفِرعَونَ» [۶۳۱].
عُمَرسدر راه شام قصری را دید که با گج و آجر ساخته شده بود، تکبیری زد و گفت: گمان نمی‌کردم که شخصی در میان این امت باشد که به شیوه اشرافیت، هامان و فرعون خانه بسازد!.
[۶۳۱] منبع مذکور/ ۱۲۹-۱۳۰.