۱- تعریف شهر مدینه
مستوفی در تعریفی که از شهر مدینه منوّره می‌کند به نثر ساده و روشنی چنین می‌نگارد: «روضۀ شریفه که خوابگاه مصطفیص است در آن شهر است در خانۀ عایشهلهمانجا که وفاتش رسید و اکنون آن مقام داخل مسجد است و در جانب یسار قبله که کنج ما بین مشرق و شمالی بود و قبله مدینه کنج مابین مشرق و جنوب است، امیرالمؤمنین ابوبکر صدّیق و عُمَر فاروق (رضعهما) [۶۰۷]هم در آنجا مدفونند و بوقت آنکه رسولص مدینه هجرت فرمود آن موضع زمین ساده بود رسولص آن را بخرید و مسجد و خانه ساخت بخشت خام و چوب نخل و عُمَر (رضع) بر آن زیادتی نمود و عثمان عفّان (رضع) بر آن افزونی بسیار کرد و دیوارش بسنگ منقّش بر آورد و سقف از چوب ساج ساخت» [۶۰۸].
در متن مذکور به چند نکته مهم اشاره شده است:
الف– قبر ابوبکر و عُمَر در جوار رسول اکرم است.
ب- پیامبرص اراضی مسجد و خانه خود را خریده است و سپس خانه و مسجد ساخت.
ج- عُمَر نیز به گسترش مسجد افزود و بیشتر به آن توجّه نمود.
د- عثمان دیوارش را با سنگ منقّش برآورد و با چوب ساج آن را مسقّف کرد.
[۶۰۷] رضعهما: مخففب. [۶۰۸] نزهة القلوب - حمد الله مستوفی - به اهتمام و تصحیح گای لیسترانج - دنیای کتاب ۱۳۶۲-۱۳. شماره‌های بعدی، شماره‌های صفحات همین کتاب است.