ح: سعدی شیرازی (وفات -۶۹۱ ، ۶۹۵)
شیخ مشرف‌الدین مصلح‌بن‌عبدالله شیرازی، شاعر و نویسنده نامدار قرن هفتم هجری یکی از بزرگترین متفکران و شاعران و ادیبان ایران است که در تمام خطه ایران زمین یکّه تاز میدان‌های فصاحت و بلاغت و سخنوری می‌باشد. این شاعر بلند پایه، استاد مسلّم غزلِ سبک عراقی و نثر مسجّع یعنی نوشته آهنگدار و موزون است. و غزلیات، قصائد، قطعات و ترکیب بندهایش به روانی آب زلالند دو اثر جاویدانش گلستان و بوستان قرن‌ها بر عقول و قلوب ایرانیان حکومت می‌کنند.
گلستان دارای نثری مسجّع آمیخته با شعر، و بوستان شعری است در قالب مثنوی در بحر متقارب [۵۷۰](هم وزن با شاهنامه فردوسی) که در زمینه‌های اجتماعی، اخلاقی، عرفانی، دینی و... سروده شده است.
سعدی در نظامیه بغداد از محضر جمال الدین عبدالرحمن ابوالفرج بن جوزی دوم (درگذشته به سال ۶۳۶) مدّرس مدرسه مستنصریّه، و عارف معروف شیخ شهاب‌الدین ابوحفص عمر بن محمّد سهروردی صاحب «عوارف المعارف» (درگذشته به سال ۶۳۲) تلمذ نمود [۵۷۱]. و از علم و دانش و عرفان هردو نهایت استفاده کرده است.
اینک در باغ کلیات [۵۷۲]سعدی که شامل دیوان اشعار، بوستان و گلستان است به گشت و گذار می‌پردازیم:
[۵۷۰] بحر متقارب: فعولن، فعولن فعولن فعول (محذوف). [۵۷۱] گلستان سعدی- به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر استاد دانشگاه تهران- ناشر بنگاه مطبوعاتی صفی علیشاه - ب. [۵۷۲] کلیات سعدی - از روی نسخه تصحیح شده مرحوم محمد علی فروغی - انتشارات ققنوس ۱۳۷۴.