خلفای راشدین در قلمرو نظم و نثر فارسی

تشبیه خلفا به چهار ارکان

این شاعر قصیده سرا و سخنور که سخت ترین قوافی و اوزان عروضی رام و مسخّر اوست در ترکیب بندی که در مدح رسول اکرمص سروده و به مدح ناصرالدین ابراهیم به پایان رسانیده است می‌گوید:

مهیّا کرد پنج ارکان ملّت را به چار ارکان [۴۰۲]
که هریک جدولی بودست کز دریای او آمد
کنون جز ناصرالدّین کیست؟ کز بهر نیابت را
ز بعد چارتن [۴۰۳]در چار بالش‌های او آمد [۴۰۴]

‬‬‬‬‬‬ شاعر بلند پایه شروان، علی را ستم شکن و بدعت شکاف معرّفی می‌کند:

ای چراغ یزیدیان که دلت
چون علی خیبر ستم بشکافت
تارکِ ذوالخمار بدعت را
ذوالفقار تو لاجرم بشکافت [۴۰۵]

‬‬‬‬‬‬ در دو بیت زیر شمشیر ممدوح را به ذوالفقار برنده علی تشبیه می‌نماید:

گر تیغ علی شکافت فرقی
او البرز از سنان شکافد [۴۰۶]
چون حیدر ذوالفقار برکش
تا چرخ جهود سان نجنبد [۴۰۷]

‬‬‬‬‬‬ [۴۰۲] چار ارکان، چهار خلیفه است. [۴۰۳] چارتن همان چهار یار و چهار خلیفه است. [۴۰۴] مأخذ مذکور/۴۴۸-۴۴۹. [۴۰۵] مأخذ مذکور/۴۷۰. [۴۰۶] مأخذ مذکور/۵۱۲. [۴۰۷] مأخذ مذکور/۵۱۳.