د - شاه نعمت الله ولی (۷۳۰، ۷۳۱- ۸۲۷،۸۳۴)
سیّد نور الدین نعمت الله بن عبدالله از عرفای معروف قرن هشتم و نهم هجری است که در ربیع الأول ۷۳۰-۷۳۱ هجری قمری در شهر حلب به دنیا آمد، و در بین سالهای ۸۲۷ تا ۸۳۴ در کرمان به سرای جاویدان شتافت. تحصیل مقدّمات علوم را نزد شیخ رکن الدین شیرازی فرا گرفت و علم بلاغت را بر شیخ شمس الدّین مکّی و حکمت را بر سیّد جلال خوارزمی و اصول فقه را بر قاضی عضد الدین ایجی آموخت. چند سفر به مکّه و مدینه مشرّف شد و مدتها به ریاضت و تصفیه باطن پرداخت و در آخر در مکّه از دست شیخ عبدالله (امام) یافعی، از مشاهیر نویسندگان و مؤرّخین صوفیّه و عارف عصر، خرقه پوشید و به مراد خویش نائل آمد و بقیه عمر را در سمرقند، هرات و یزد بسر آورده و عاقبت در قصبه ماهان کرمان اقامت گزیده و به تربیت و ارشاد پرداخت [۶۳۷].
سلسلۀ طریقت او را نعمت اللهیّه مینامند و اکثر سلاسل صوفیه ایران منشعب از آن جناب و وابسته به ایشان میباشند.
شاه نعمت الله در شاعری و نویسندگی دست توانایی دارد، اگرچه از شعر و نثر برای بیان عقاید و مراحل و مقامات صوفیّه استفاده میکند، ولی به قالب و الفاظ توجّه چندانی ندارد و به معانی و مفاهیم معنوی آنها میاندیشد. شاه نعمت الله دارای رسائل فراوانی است که رموز و مسائل تصوّف در آنها شرح داده شده است.
این صوفی بزرگ به خلفای راشدین بسیار احترام میگذارد و در اشعار خود اینچنین یاران رسولص را میستاید:
[۶۳۷] فرهنگ فارسی جلد ۶ اعلام- تألیف دکتر محمّد معین - مؤسسه انتشارات امیر کبیر-۱۳۶۲-۲۱۳۶-۲۱۳۷.