احادیث قدسی

بخاری، کتاب «بدء الخلق» باب: [قول الله تعالی: ﴿وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا﴾]

۳۱۲- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍبعَنِ النَّبِيِّ جقَالَ: إِنَّكُمْ تُحْشَرُوْنَ حُفَاةً عُرَاةً غُرْلًا، ثُمَّ قَرَأَ: ﴿كَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥۚ وَعۡدًا عَلَيۡنَآۚ إِنَّا كُنَّا فَٰعِلِينَ﴾[الأنبیاء: ۱۰۴]. وَأَوَّلُ مَنْ يُكْسَى يَوْمَ القِيَامَةِ إِبْرَاهِيمُ÷وَإِنَّ أُنَاسًا مِنْ أَصْحَابِي يُؤْخَذُ بِهِمْ ذَاتَ الشِّمَالِ، فَأَقُولُ: أَصْحَابِي أَصْحَابِي، فَيُقَالُ: إِنَّهُمْ لَمْ يَزَالُوا مُرْتَدِّينَ عَلَى أَعْقَابِهِمْ مُنْذُ فَارَقْتَهُمْ، فَأَقُولُ: كَمَا قَالَ العَبْدُ الصَّالِحُ: ﴿وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ١١٧ إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ١١٨﴾[المائدة: ۱۱۷-۱۱۸]».

۳۱۲. «از ابن عباسباز پیامبر جروایت شده است که فرمودند: «شما [بعد از خروج از قبر] پابرهنه و عریان و ختنه‌نشده (مادرزاد) محشور می‌شوید، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: ﴿كَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥۚ وَعۡدًا عَلَيۡنَآۚ إِنَّا كُنَّا فَٰعِلِينَ﴾[الأنبیاء: ۱۰۴]. «همانگونه که نخستین بار آفرینش را آغاز کردیم، آن را مجدداً بازمی‌گردانیم و ما انجام‌دهندگان (این کار)یم» و نخستین کسی که روز قیامت پوشانیده می‌شود، ابراهیم÷است و برخی (تعدادی از امت من) به سوی آتش و طرف چپ برده می‌شود و من در این حال می‌گویم: این‌ها یاران من هستند. اینان یاران من هستند، گفته می‌شود: این‌ها افرادی هستند که از روزی که تو از آن‌ها جدا شدی، مرتد بودند، آنگاه من همچنانکه بنده‌ی صالح (حضرت عیسی÷) گفت، می‌گویم:

﴿وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ١١٧ إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ١١٨﴾[المائدة: ۱۱۷-۱۱۸]. «و من تا آن زمان که در میان آنان بودم، از وضع آنان اطلاع داشتم و مواظب آنان بودم و هنگامی که مرا میراندی، دیگر تنها تو ناظر و مراقب آن‌ها بودی و تو بر هرچیزی آگاه و مطلع هستی. اگر آنان را مجازات نمایی، بندگان تو هستند و اگر از آن‌ها درگذری، قطعاً تو توانا و حکیم هستی»» [۸۰].

[۸۰] قسطلانی می‌گوید: نخستین کسی که بعد از حشر و یا بعد از خروج از قبر پوشانیده می‌شود، حضرت ابراهیم است و این دلیل بر فضیل ابراهیم بر پیامبر ما حضرت محمد جنیست. «یؤخذ بهم ذات الشمال» یعنی به طرف جهنم برده می‌شوند. در روایتی دیگر به جای کلمه‌ی «أصحابی» کلمه‌ی «أصیحابی» به صورت تصغیر آمده است و گفته‌اند: منظور از «مرتدین علی أعقابهم» کسانی هستند که بعد از وفات پیامبر جمرتد شدند و حضرت ابوبکرسبا آن‌ها جنگید. کلمه‌ی «أصحاب» هرچند بیشتر در مورد ملازمان پیامبر جاز مهاجران و انصار استعمال می‌شود، اما شامل کسانی هم می‌شود که پیامبر جرا درک کرده و از ایشان پیروی کرده و یا حتی به عنوان سفیر پیش ایشان آمده‌اند [و این موضوع، پس از ایمان‌آوردن به ایشان است]، [شرح قسطلانی بر صحیح بخاری].