احادیث قدسی

مسلم، کتاب «البر والصلة والأدب»: [فضل عیادة المریض]

۲۶۵- «عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَسقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: إِنَّ اللهَﻷيَقُولُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: يَا ابْنَ آدَمَ مَرِضْتُ فَلَمْ تَعُدْنِي! قَالَ: يَا رَبِّ! كَيْفَ أَعُودُكَ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ؟ قَالَ: أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ عَبْدِي فُلَانًا مَرِضَ فَلَمْ تَعُدْهُ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّكَ لَوْ عُدْتَهُ لَوَجَدْتَنِي عِنْدَهُ؟ يَا ابْنَ آدَمَ! اسْتَطْعَمْتُكَ فَلَمْ تُطْعِمْنِي! قَالَ: يَا رَبِّ! وَكَيْفَ أُطْعِمُكَ؟ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ؟ قَالَ: أَمَا عَلِمْتَ أَنَّهُ اسْتَطْعَمَكَ عَبْدِي فُلَانٌ، فَلَمْ تُطْعِمْهُ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّكَ لَوْ أَطْعَمْتَهُ لَوَجَدْتَ ذَلِكَ عِنْدِي؟ يَا ابْنَ آدَمَ! اسْتَسْقَيْتُكَ فَلَمْ تَسْقِنِي! قَالَ: يَا رَبِّ! كَيْفَ أَسْقِيكَ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ؟ قَالَ: اسْتَسْقَاكَ عَبْدِي فُلَانٌ فَلَمْ تَسْقِهِ، أَمَا إِنَّكَ لَوْ سَقَيْتَهُ وَجَدْتَ ذَلِكَ عِنْدِي».

۲۶۵. «از ابوهریرهسروایت شده است که گفت: پیامبر جفرمودند: خداوند متعال در روز قیامت می‌فرماید: ای فرزند آدم! مریض شدم و به عیادتم نیامدی! بنده در جواب می‌گوید: پروردگارا! چگونه تو را عیادت کنم، در حالی که تو پروردگار جهانیانی؟! خداوند می‌فرماید: آیا خبر نداشتی که فلان بنده‌ی من مریض شد و تو به عیادتش نرفتی؟ آیا نمی‌دانستی که اگر او را عیادت می‌کردی، مرا در آنجا می‌دیدی؟! ای فرزند آدم! از تو غذا خواستم و به من ندادی! در جواب می‌گوید: خدایا! چگونه تو را طعام دهم، در حالی که تو پروردگار جهانیانی؟! خداوند می‌فرماید: فلان بنده‌ام [وقتی که] از تو غذا خواست، به او غذا ندادی، آیا نمی‌دانستی که اگر به او طعام می‌دادی، [پاداش] آن را نزدم می‌یافتی؟ ای فرزند آدم! از تو آب خواستم و به من ندادی، انسان می‌گوید: خدایا! چگونه به تو آب می‌دادم، در حالی که تو پروردگار جهانیانی؟ خداوند می‌فرماید: فلان بنده‌ام از تو آب خواست و به او ندادی، آیا نمی‌دانستی که اگر به او آب می‌دادی [پاداش] آن را نزدم دریافت می‌کردی»؟! [۶۷].

[۶۷] آنچه مشخص است این که ذات خداوند از صفات مذکور در حدیث شریف به دور است، اما از باب تشریف و بزرگداشت بنده، خداوند صفات او را به خود اضافه می‌کند. منظور از «وجدتني عنده» یافتن اجر و پاداش و رحمت خداوند در برابر ملاقات و... بنده‌ی اوست. حدیث دلالت بر فضل و اهمیت عیادت بیمار و اطعام و آب‌دادن به نیازمندان و... دارد و این که چنین صفاتی جزو مکارم اخلاق به شمار می‌آیند.